26/2/11

Και παραβατικοί

Τα Νέα, 26 Φεβρουαρίου 2011

«Αυτός ο τύπος του μετανάστη συνιστά απειλή για την κοινότητα στην οποία εγκαθίστανται και θα ήταν προς όφελος της πολιτείας αν η είσοδός τους απαγορευόταν ολοσχερώς»: ο λόγος για τους Έλληνες στην Αυστραλία


Χιλιάδες Έλληνες λαθρομετανάστες «γυμνητεύουν, πεινούν περιφερόμενοι» σε διάφορες χώρες της αμερικανικής ηπείρου ή στην Αυστραλία, όσοι δεν θαλασσοπνίγηκαν πριν φτάσουν στη Γη της Επαγγελίας, σύμφωνα πάντα με ελληνικές πηγές των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα.

Ώστε λαθρομετανάστες κάποτε και εμείς, όπως είδαμε στην προηγούμενη επιφυλλίδα, ανέστιοι και δυστυχείς. Αλλά μόνο δυστυχείς; Δυστυχώς όχι· και απόβλητοι, όπως θα δούμε σήμερα. Ακόμα χειρότερα, και παραβατικοί.

διαβάστε τη συνέχεια...

Έτος 1918, «Μαλτέζοι και Έλληνες δεν είναι επιθυμητοί…» τηλεγραφεί η αυστραλιανή κυβέρνηση προς τον ύπατο αρμοστή της χώρας στο Λονδίνο. Την ίδια περίοδο ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Χιουτζ ενημερώνει τον κυβερνήτη της Νότιας Ουαλίας ότι «Δεν θεωρείται ενδεδειγμένη προς το παρόν η προώθηση της μετανάστευσης των Ελλήνων, Ιταλών ή άλλων Νοτιοευρωπαίων» (Μιχάλης Γ. Τσάκαλος, Η σύγχρονη ελληνική μετανάστευση μεταξύ θεωρίας και εμπειρίας, εκδ. Αιγέας, 2008, σ. 227).

Έτος 1925, ο υφυπουργός προεδρίας του Queensland γράφει: «Οι Έλληνες της Βόρειας Κουινσλάνδης είναι γενικά ανεπιθύμητοι και δεν αποτελούν καλούς μετανάστες. [...]

»Συνοδευόμενος από έναν αξιωματικό της αστυνομίας, επισκέφτηκα κάμποσες από τις λέσχες και τα πανδοχεία τους, που βρίσκονται σε γενικές γραμμές σε άθλια κατάσταση. Το βιοτικό τους επίπεδο είναι χαμηλότερο από ό,τι των άλλων αλλοδαπών. Κοινωνικά και οικονομικά αυτός ο τύπος του μετανάστη συνιστά απειλή για την κοινότητα στην οποία εγκαθίστανται και θα ήταν προς όφελος της πολιτείας, αν η είσοδός τους απαγορευόταν ολοσχερώς» (Τσάκαλος, στο ίδιο, σ. 227 κ.ε.).

Τα λέμε άλλωστε και μόνοι μας, τα γράφει η εφημερίδα της ομογένειας Ελληνικός Αστήρ του Σικάγου, 26.2.1909, σ’ έναν πικρό απόλογο έπειτα από άγριο πογκρόμ εναντίον μας, που ήρθε σαν απάντηση σε φόνο τον οποίο είχε διαπράξει ομοεθνής:

«οι Αμερικανοί έχασαν πάσαν υπόληψιν προς τους Έλληνες και ήρξαντο από τινος χρόνου απεχθανόμενοι ημάς [...].

»Βλέπομεν τους ξένους λαούς εξισουμένους προς το ιθαγενές στοιχείον και έχοντας ίσα προς αυτό δικαιώματα.

»Πλην εμείς οι Έλληνες, ατυχώς, [...] εξήλθομεν των ορίων χάρις εις την βαρβαροκεφαλιάν μας και τα τόσα άλλα μειονεκτήματα, υπό των οποίων περικοσμούμεθα. [...] Παρεξετράπημεν και παρεξεκλίναμεν της ευθείας οδού και βαίνομεν κατά κρημνών μη γνωρίζοντες οποίου κακού πρόξενοι κατέστημεν διά της ασυστόλου συμπεριφοράς, ην πολλοί δεικνύουσιν.

»Εις τα αρχεία της αστυνομίας του Σικάγου οι Έλληνες έρχονται πρώτοι εις εν-δύο εγκλήματα, πανταχόθεν δε λαμβάνομεν σωρείαν εφημερίδων, εις ας βλέπομεν πολλά εγκλήματα διαπραττόμενα υπό των Ελλήνων» (παραθέτει ο Ιός της Ελευθεροτυπίας, «Το άγνωστο πογκρόμ κατά των Ελλήνων», 14.6.1998).

Όντως, «οι έρευνες σχετικά με την εγκληματικότητα που είχαν εκπονηθεί στις ΗΠΑ μέχρι τη δεκαετία του ’40 [...] παρουσίαζαν τους Έλληνες ως τους πλέον επιρρεπείς στη διάπραξη ιδιαίτερα απεχθών εγκληματικών πράξεων», «όπως ανθρωποκτονίες, βιασμοί, επιθέσεις, κλοπές, ληστείες και εμπορία ναρκωτικών ουσιών» (Τσάκαλος, σ. 418).

Η μεγαλύτερη σχετική εργασία, και μάλιστα με πνεύμα διόλου ρατσιστικό, όχι μόνο αλλά και με καταγγελία της αστυνομικής αυθαιρεσίας, οφείλεται στη Wickersham Commission, μια επιτροπή εγκληματολόγων που είχε συγκροτηθεί το 1929 από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Χέρμπερτ Χούβερ. 14 τόμους αριθμεί η έκθεση της Επιτροπής για την εγκληματικότητα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’20, και στον 10ο, που επιγράφεται «Το έγκλημα και οι ξένοι», περίοπτη θέση κατέχουμε εμείς. Ελάχιστες γενικές παρατηρήσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση:

«Η αύξηση ορισμένων αδικημάτων μπορεί να αποδοθεί στη μετανάστευση από την Ιρλανδία, τη Σκοτία, την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Ρωσία»·

«Η εξέταση των στοιχείων αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι δράστες κατάγονται από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λιθουανία και το Μεξικό»·

«Στις στήλες που δείχνουν το ποσοστό εγκλεισμού σε έξι πολιτείες, παρατηρούμε ότι μόνο οι Έλληνες ξεπερνούν το συνολικό ποσοστό των Αμερικάνων. [...] Στη Νέα Υόρκη μόνο οι Έλληνες ξεπερνούν το ποσοστό των Αμερικανών»·

«Οι Έλληνες δράστες ξεπερνούν το ποσοστό των ντόπιων Αμερικάνων σε 7 εγκλήματα και οι Ιταλοί σε 6»·

«Σε 20 από τις 30 πόλεις οι Έλληνες ξεπερνούν τα ποσοστά των ντόπιων Αμερικάνων»·

«Μεταξύ των εθνικών ομάδων που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά φυλακισμένων είναι οι Μεξικάνοι, οι Κινέζοι, οι Έλληνες, οι Γιαπωνέζοι, και οι Ιταλοί» (παραθέτει ο Ιός της Ελευθεροτυπίας, «Έλληνες κι Αμερικάνοι ή κλέφτες κι αστυνόμοι», 28.11.1999, όπου και πίνακες-στατιστικές από την έκθεση της Wickersham Commission, με όλες τις πρωτιές μας).

Ελάχιστα αλλά ενδεικτικά περιστατικά από την τακτική στήλη «Έλληνες εν Αμερική» του Ελληνικού Αστέρος του Σικάγου παραθέτει πάλι ο Ιός («Το άγνωστο πογκρόμ…», όπ. παρ.), κάτω από τις κατηγορίες «Τσαντάκηδες», «Βιαστές ανηλίκων», «Δουλέμποροι ανηλίκων», «Σωματέμποροι» κ.ά. Ένα μόνο μεταφέρω, μαζί με το σχόλιο-παράπονο της ελληνικής εφημερίδας:

«Έτερον κρούσμα σωματεμπορίας μάς έρχεται από την πόλιν Κάνσας της πολιτείας Μιζούρι [...]. Ένεκα τούτων οι επί της μεταναστεύσεως επόπται ήρξαντο σταυροφορίαν κατά των Ελλήνων, ενώ αι Αμερικανικαί εφημερίδες πλάσσουσι διαφόρους φανταστικάς ιστορίας, αίτινες γράφονται επί το τραγικώτερον προς εξερέθισιν των Αμερικανών κατά των Ελλήνων. Το βέβαιον είναι ότι τοιαύτα κρούσματα συμβαίνουσιν, αλλ’ είναι όντως πολύ άδικον να μέμφεται ολόκληρος ο Ελληνικός πληθυσμός διά την παρανομίαν δύο ή τριών Ελλήνων ιδιοκτητών στιλβωτηρίων» (1.1.1909).

Ούτε λόγος: Τοιαύτα κρούσματα συμβαίνουσιν, αλλ’ είναι όντως πολύ άδικον να μέμφεται κανείς ολόκληρο τον μεταναστευτικό πληθυσμό… κτλ. κτλ.

Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, όπως ξαναέγραφα· επαναλαμβάνεται ίδια και απαράλλαχτη, σ’ όλες τις τραγικές διαστάσεις της. Φάρσα είναι, αλίμονο, ο τρόπος που (δεν) τη διαβάζουμε εμείς.

Φάρσα; Συγνώμη: έγκλημα!

buzz it!

12/2/11

Λαθραίοι, απειλητικοί και απόβλητοι

Τα Νέα, 12 Φεβρουαρίου 2011

1909: «Η αστυνομία εύρε περί τους 25 [...] κοιμωμένους και διαιτωμένους εις έν στενότατον δωμάτιον. Αμέσως η αστυνομία εξεδίωξε τούτους εκείθεν και απελύμανε καταλλήλως το δωμάτιον τούτο, εξ ού ηπειλείτο η υγεία και του περιοίκου πληθυσμού…» Η φωτογραφία είναι από την "Κρίση της Νομικής". Εδώ η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, αλλά σαν ολόιδια τραγική πραγματικότητα. Φάρσα είναι ο τρόπος με τον οποίο [ΔΕΝ] τη διαβάζουμε εμείς

το πλήρες κείμενο:

«800 λαθρομετανάστες ζουν υπό χείριστους κανόνες υγιεινής… Η αστυνομία βρήκε γύρω στους 25 λαθρομετανάστες να κοιμούνται μέσα σ’ ένα στενότατο δωμάτιο. Αμέσως τους έδιωξε από εκεί και απολύμανε καταλλήλως το δωμάτιο αυτό, απ’ το οποίο απειλούνταν η υγεία των περιοίκων.»

Στον Άγιο Παντελεήμονα; Στο Μεταξουργείο; Στην Ομόνοια;

Μπα. Διαβάστε «Έλληνες» αντί για «λαθρομετανάστες» –κοινότοπο μέχρις αηδίας το κόλπο– και νά τη η είδηση, έτος 1909.

Είπα «κοινότοπο μέχρις αηδίας», γιατί όντως κάτι σαν αηδία εντέλει σε σπρώχνει σε τέτοια εύκολα κόλπα, κάπως για να διασκεδάσεις το επίπεδο στο οποίο μένει καθηλωμένος ο δημόσιος λόγος και η διαπάλη των ιδεών, στο επίπεδο όπου καθηλώνεται βίαια ο δημόσιος λόγος και η διαπάλη των ιδεών, από τα τηλεπαράθυρα έως μέσα στον περίφημο ναό της Δημοκρατίας.

Στην καθήλωση λοιπόν, και με την ψυχιατρική πια έννοια, στα ίδια και τα ίδια, διαβάζουμε και ξαναδιαβάζουμε –μακάρι.

Στην είδηση λοιπόν, από την αρχή, και στη γλώσσα της εποχής, 1909:

«Την φρικώδη κατάστασιν των Ελλήνων αναγιγνώσκομεν εν τη Δέμβερ του Κολοράδου συναδέλφω Νέα. Κατά την συνάδελφον ταύτην, ήτις δημοσιεύει εν πλάτει την έκθεσιν του εκεί αστυϊάτρου, 800 Έλληνες ζώσιν υπό τους χειρίστους της υγιεινής και ανθρωπότητος κανόνας. Η αστυνομία εύρε περί τους 25 Έλληνας κοιμωμένους και διαιτωμένους εις έν στενότατον δωμάτιον. Αμέσως η αστυνομία εξεδίωξε τούτους εκείθεν και απελύμανε καταλλήλως το δωμάτιον τούτο, εξ ού ηπειλείτο η υγεία και του περιοίκου πληθυσμού. Ένεκα τούτου η συνάδελφος επιτίθεται δριμύτατα κατά των Ελλήνων, λέγει δ’ ότι εκ της ελεεινής τούτων υγιεινής καταστάσεως απειλείται η υγεία όλης της πόλεως» (Ελληνικός Αστήρ του Σικάγου, 5.3.1909· παραθέτει ο Ιός της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, «Το άγνωστο πογκρόμ κατά των Ελλήνων», 14.6.98).

Εξαθλίωση λοιπόν των Ελλήνων, όχι όμως και λαθρομεταναστών, κατά την αρχική λαθροχειρία μου.

Όχι; Ξανά διαβάζουμε. Τι είχε πει ένας Έλληνας που μπήκε παράνομα στην Αμερική το 1966 και εργαζόταν κρυφά σε ελληνικό εστιατόριο:

«Όλοι εμείς οι λαθραίοι βλέπουμε δυο εφιάλτες. Ο ένας είναι ότι θα πεθάνουμε στην Αμερική ξένοι και ανεπιθύμητοι, και ο άλλος είναι ότι θα μας πιάσει το Ιμιγρέσιο (Immigration Service) και θα μας στείλει πίσω στην Ελλάδα να πεθάνουμε εκεί» (Κ. Γ. Σταυράκης, Στα βήματα του Οδυσσέα, εκδ. Παπαζήση, 1999· παραθέτει ο Μιχάλης Γ. Τσάκαλος, Η σύγχρονη ελληνική μετανάστευση μεταξύ θεωρίας και εμπειρίας, εκδ. Αιγέας, 2008, σ. 160).

Ώστε Έλληνας λαθρομετανάστης; Μα εμείς πάντα νόμιμα φεύγαμε μετανάστες, πάντα ήμασταν νόμιμοι και καλοδεχούμενοι.

Γιά να δούμε:

1929, εφημερίδα Εμπρός, «Η λαθρομετανάστευσις εις τον λιμένα Πειραιώς» (26/4):

«Πόσα περιστατικά Ελλήνων λαθρομεταναστών δεν μας είναι γνωστά. Χιλιάδες άνθρωποι γυμνητεύουν, πεινούν περιφερόμενοι εις τον Καναδάν ή την Αργεντινήν όπου έχουν αποσταλή πλανηθέντες παρά των πρακτόρων αυτών οι οποίοι εφρόντισαν να πείσουν τούτους ότι η Γη της Επαγγελίας είναι εκεί και ότι τα δολάρια τους αναμένουν εις τας προκυμαίας…» (παραθέτει ο Δημήτρης Ψαρράς, «Ο παππούς μας ο λαθρομετανάστης», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 6.2.11).

1927, στην εφημερίδα Σκριπ, «Τα μαρτύρια των Ελλήνων μεταναστών – Πού τους αποστέλλουν εξαπατώντες αυτούς» (16/3), «περιγράφεται η περιπέτεια 15 Ελλήνων που μετέβησαν στην Κούβα και από εκεί “παρελήφθησαν από κάποιον πράκτορα Αλεξιάδη” και επιβιβάστηκαν σε μικρό βενζινόπλοιο, “κρυφθέντες εντός μεγάλων δεμάτων χάρτου, διά να εισέλθουν εις την Β. Αμερικήν λαθραίως κατά την εκφόρτωσιν του εμπορεύματος”. Κανένας δεν τα κατάφερε: “Κατά τον πλουν τέσσαρα δέματα χάρτου ανηρπάγησαν από τα κύματα και οι εν αυτοίς ατυχείς μετανάσται επνίγησαν. Εις άλλος μετανάστης εθανατώθη οικτρότατα κατά την εκφόρτωσιν του δέματος του χάρτου εντός του οποίου είχε κρυφθή, διότι το βαρούλκον του πλοίου τού διετρύπησε την κοιλίαν”» (Δ. Ψαρράς, στο ίδιο άρθρο, όπου και άλλες αναφορές· βλ. ανάλογα ευρήματα και του Ν. Σαραντάκου, http://sarantakos.wordpress.com).

Ώστε λαθρομετανάστες! Και τότε μη καλοδεχούμενοι; Τι να πρωτοδιαβάσουμε εδώ!

«Οι Έλληνες συνήθως αποκλείονταν από τα στρατόπεδα εργατών που προορίζονταν για “λευκούς” κι ήταν υποχρεωμένοι να κατασκηνώνουν μαζί με άλλες ανεπιθύμητες μειονότητες. […] Συνηθισμένες ήταν οι αποφάσεις δημοτικών αρχών, οι οποίες επέβαλλαν διακρίσεις εις βάρος Ελλήνων, Μεξικανών, Ασιατών και Αφρο-Αμερικανών. Στο Ποκατέλο του Αϊντάχο, π.χ., οι Έλληνες ήταν υποχρεωμένοι να περιορίζονται σε ειδικά τμήματα των θεάτρων και τους απαγορευόταν να ζήσουν στις περισσότερες από τις γειτονιές. Οι αντιδράσεις πολλών γηγενών Αμερικανών εκφράζονταν με την ταμπέλα που έβλεπε κανείς το 1913 σε ένα καλιφορνέζικο εστιατόριο: “Αμιγές αμερικανικό. Όχι ποντίκια. Όχι Έλληνες”» (Dan Georgakas, Greek America at work, Labor Resource Center, Ν. Υόρκη 1992· παραθέτει ο Ιός, "Η κατασκευή της λευκής φυλής", 2.7.2000).

«Η ονομασία “Έλληνας” εκστομιζόταν ενάντια στους Έλληνες μετανάστες σαν ένα ατιμωτικό υπονοούμενο. Σε πολλές περιπτώσεις τα δικαστήρια αρνήθηκαν να δώσουν την αμερικανική υπηκοότητα σε Έλληνες, αποφαινόμενα ότι αυτοί ανήκαν στην κίτρινη φυλή» (P. Kokken, Th. Constant & S. Conoutas, A History of the Greeks in the Americas, 1938· παραθέτει πάλι ο Ιός, στο ίδιο άρθρο).

Αν όμως αυτά εκφράζουν γενικότερα φυλετική άποψη για την προέλευση των Ελλήνων, μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η ειδικότερη εκτίμηση, όπως αποτυπώνεται ενδεικτικά σε εφημερίδα της Γιούτας των ΗΠΑ το 1908: «Οι Έλληνες είναι τα κατακάθια της Ευρώπης, με φαύλο και ανήθικο χαρακτήρα, ακατάλληλοι για να είναι πολίτες της χώρας αυτής» (Μιχάλης Γ. Τσάκαλος, στο ίδιο, σ. 236).

Θα συνεχίσω.

buzz it!