Σαββόπουλος παραλαμβάνει βραβείο από Άδωνη

(Εφημερίδα των συντακτών 7 Μαρτ. 2020, εδώ με μικροπροσθήκες)

* Αλήθειες και ψέματα. «Κάποτε θά ’ρθουν να σου πουν, ή «Υπερασπίσου το παιδί», γνωστό τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Γνωστό και σε ευρύτερο κοινό, παλιά, γιατί πρωτοακούστηκε από τον Παύλο Σιδηρόπουλο, θρυλική μορφή της εγχώριας ροκ, και τελευταία, με τις σπαραχτικές εικόνες των προσφυγόπουλων: «Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».

«Υπερασπίσου την Ιστορία» θα πω εγώ, σε εποχή ραγδαίου αναθεωρητισμού, στα μεγάλα αλλά και στα μικρά, από το ξέπλυμα των μόλις προχτεσινών δωσίλογων της Κατοχής, των χτεσινών χουντικών και των σημερινών νεοναζιστών, ώς την αλλοίωση, με άγνωστα ίσως τώρα κίνητρα, επιμέρους μικροϊστοριών, που συναπαρτίζουν ωστόσο το σώμα της Ιστορίας.

Στο τραγούδι μας λοιπόν, από την ταινία «Ο ασυμβίβαστος» του 1979. Που ξανακυκλοφόρησε το 1982 με διαφορετικούς στίχους, του Γιάννη Θεοδωράκη, στον δίσκο Χαιρετισμοί με τη Δήμητρα Γαλάνη. Γιατί η ασυνήθιστη αυτή αλλαγή; Δύο φορές έχω ακούσει τον άμεσα ενδιαφερόμενο Λευτέρη Παπαδόπουλο να αφηγείται την ιστορία, τη δεύτερη μάλιστα σε τηλεοπτική συζήτηση με τη Γαλάνη, ενώ την έχει γράψει και σε βιβλίο του (Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους, Ιανός, 2006), και φυσικά τη βρίσκει εύκολα κανείς στο διαδίκτυο.

Μιλάει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος για τα δύο πρώτα τραγούδια του που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης:

«Το ένα είναι το πασίγνωστο “Κάποτε θά ’ρθουν να σου πουν” το οποίο μπήκε σ’ ένα δίσκο με τίτλο “Ο ασυμβίβαστος”. Πέρασε καιρός. Μια μέρα, πήρα μια συνέντευξη από τον Καζαντζίδη, ο οποίος κατηγορούσε τον Θεοδωράκη για πάρα πολλά πράγματα. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στα Νέα και ο Μίκης τη διάβασε στο αεροπλάνο κι έγινε έξω φρενών! Και πήρε, ακαριαία, τις αποφάσεις του: έδωσε εντολή να αφαιρεθεί το δικό μου τραγούδι από το δίσκο και να μπει στη θέση του, με την ίδια μουσική, ένα άλλο, με στίχους του αδελφού του Γιάννη Θεοδωράκη. Δεν αντέδρασα, μολονότι είχα κάθε ηθικό και νόμιμο δικαίωμα να αντιδράσω. Έτσι, για ένα διάστημα, κυκλοφορούσε η εκδοχή του Γιάννη Θεοδωράκη. Κάποια βραδιά, ακούστηκαν και τα δυο τραγούδια στο Μέγαρο Μουσικής από τη Γαλάνη. Τα χειροκροτήματα έδειξαν ότι το δικό μου τραγούδι ταίριαζε περισσότερο στη μουσική. Και από κείνη τη μέρα, μόνον η δική μου εκδοχή χρησιμοποιείται».

Εν ζωή οι βασικοί συντελεστές, στις μέρες μας συνέβησαν όλα αυτά, έρχεται όμως να μας πει διαφορετική «ιστορία» ο στιχουργός Οδυσσέας Ιωάννου, σε τακτική στήλη του στο Βήμα με γενικό τίτλο «Μικρές μυθολογίες: Παλιές και νέες ιστορίες από το ελληνικό τραγούδι» (10.11.19): τρία χρόνια από την πρώτη εκτέλεση, ο Θεοδωράκης θεώρησε πως τα δύο τραγούδια από την ταινία «άργησαν να γίνουν γνωστά» και αποφάσισε « να ξαναδοκιμάσει σύντομα αυτήν τη “χαμένη” μελωδία με διαφορετικούς στίχους…»

Ώστε ψεύδεται ο Λευτέρης Παπαδόπουλος; Ή έχει τέτοια άγνοια της ιστορίας ο επίδοξος ιστορικός; Ή θέλει ο στιχουργός να μη θυμίσει στον συνθέτη Θεοδωράκη δυσάρεστες ιστορίες, που τον εκθέτουν φερειπείν για μικροπρέπεια;

Τότε απλώς δεν έχουμε Ιστορία, αλλά ακριβώς «μυθολογίες». Κοινώς παραμύθια. Που ποτέ δεν είναι αθώα. Ίσα ίσα.

* Και οι εξ ύψους αλήθειες, αιώνιες αυτές, που πρέπει πάντα να τις θυμόμαστε. Και ιδίως τώρα, με την κατεξοχήν θρησκεύουσα κυβέρνηση και τη σχεδόν καθημερινή παρουσία ιερωμένων σε δελτία ειδήσεων.

Παλιά λ.χ. αυτή, πλην αιώνια, όπως είπαμε, που επανήλθε τώρα στο διαδίκτυο, λόγια του άγιου Πορφύριου, τα οποία μετέφερε ο υποτακτικός του Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης:

«Οι γιατροί βλέπουν μπροστά τους ακριβώς το φάρμακο για τον καρκίνο, αλλά δεν επιτρέπει ο Θεός να το δούνε, γιατί από αυτή την ασθένεια γέμισε ο παράδεισος»!

Τα ίδια θα ισχύουν, υποθέτω, και για το εμβόλιο του κορονοϊού, αν και μ’ αυτόν δεν γεμίζουμε παράδεισο, εάν λ.χ. κοινωνούμε (εννοείται: με το ίδιο κουταλάκι), αφού «ο Χριστός ποτέ δεν υπήρξε φορέας μικροβίων μέσα στην Ιστορία»! 

Λόγια ιερωμένου, παλιού μαϊντανού στα κανάλια, βαθιά αντιδραστικού, που μιλούσε και με τη δεύτερή του ιδιότητα, του ψυχίατρου, και τώρα μας τον ξανάφερε, μαζί με την κανονικότητα, η κρατική ΕΡΤ: Στυλιανός Καρπαθίου το όνομα, ας μην τον ξεχνάμε ούτε αυτόν, αγιάσει δεν αγιάσει, όπως ο Πορφύριος που λέγαμε.

Τον οποίο, θυμίζω, μας έμαθε σχετικά πρόσφατα ο μητροπολίτης Μόρφου, με την «επιστημονικά αποδεδειγμένη» άποψη πως, όταν μια έγκυος κάνει πρωκτικό σεξ και της αρέσει, «δημιουργείται επιθυμία, και η επιθυμία μεταδίδεται στο κυοφορούμενο βρέφος»![1]

Τέλος, μια ολόφρεσκη μα πάλι αιώνια αλήθεια. Με τον μητροπολίτη Ηλείας Γερμανό, που σε κινητοποίηση για την Πατρών-Πύργου είπε πως, λίγο πριν πάει, έκανε την προσευχή του. Και

«Για πρώτη φορά ακούω το Χριστό και μου απαντάει: “Γερμανέ, στείλε μήνυμα στον Πρωθυπουργό να δώσει εντολή στον υπουργό του να αρχίσει ο δρόμος Πάτρα-Πύργος-Ολυμπία-Τσακώνα αμέσως”».

Και δεν ξεχνάμε τον Παΐσιο, που δίδασκε πως ο Θεός παίρνει μικρά παιδιά, γιατί ο παράδεισος χρειάζεται μπουμπούκια αγγελούδια, κι όταν αυτά ζητήσουν τους γονείς τους, παίρνει και τους γονείς…, και πόσα άλλα, θα ’λεγα ο άπιστος, υβριστικά…

Καλή Σαρακοστή, αδερφοί.

ΥΓ. Και πού κολλάει ο τίτλος; Αλίμονο αν χρειαζόταν έστω και μία λέξη-σχόλιο. Απλώς, επειδή πέρασε μάλλον ντούκου, ήθελα κάπου να υπάρξει και αυτή η αλήθεια, με όσο πιο μεγάλα γράμματα γίνεται.

---

[1] Πέρα όμως από τις απόψεις του αγίου-περιβόλι που μας μεταφέρει ο Μόρφου, για τη δημιουργία της ομοφυλοφιλίας, έχει και τις προσωπικές του, πως «οι ομοφυλόφιλοι βρομούν, αναδίδουν μία μπόχα», πως «η αρσενοκοιτία έχει συγκεκριμένη μυρωδιά» κ.ά. –άρα περιττό ήταν το ροζ τρίγωνο, σκέφτομαι τώρα εγώ.