Καλοκαιρινά απόνερα

(Εφημερίδα των συντακτών 3 Σεπτ. 2016)

Νά μαστε πάλι εδώ, καλή χρονιά, μια και η επιστροφή στη δουλειά, στα θρανία κτλ. έπειτα από καλοκαιρινές διακοπές σημαδεύει μια καινούρια χρονιά πολύ περισσότερο από το ημερολογιακά νέο έτος που μπαίνει τον Γενάρη –εκείνο πάντως με λαμπερές γιορτές, φώτα και δώρα, ετούτο με ψιλο(;)κατεβασμένα μούτρα κι ένα βάρος στην καρδιά…

1. Καλή χρονιά λοιπόν, εξάλλου 1η Σεπτεμβρίου είναι αρχή της Ινδίκτου, του νέου εκκλησιαστικού έτους, πώς και δεν έκανε κάποιο αφιέρωμα η καινούρια και θρησκευάμενη ΕΡΤ 1, που μας έδειξε και την ολιγογραμματοσύνη της τον Δεκαπενταύγουστο από την Τήνο, αναμεταδίδοντας, όπως έγραφε στην οθόνη, τον «τρισαρχιερατικό» εσπερινό την παραμονή, την «τρισαρχιερατική» λειτουργία ανήμερα: τρεις αρχιερείς χοροστατούσαν προφανώς, άρα η ΕΡΤ 3, που αναμετέδιδε από την Παναγία τη Σουμελά λειτουργία με πέντε αρχιερείς (και σωστά έγραφε το γνωστό: «αρχιερατικό συλλείτουργο»), θα ’πρεπε να γράφει «πενταρχιερατικό». Ώστε και «δισαρχιερατικός» (να θυμίζει λ.χ. το διόλου ξένο στον χώρο δυσ-), «τετραρχιερατικός», «επταρχιερατικός» κ.ο.κ.

Αλλά το γλωσσικώς ανόητο είναι το λιγότερο, μπροστά στη θεουσέ μάσκα (ή δεν είναι μάσκα;) που φοράει το πρώτο κρατικό κανάλι σε ανάλογες περιστάσεις, με ειδικά, φαντάζομαι, επιλεγμένους συνεργάτες παρουσιαστές, που βγάζουν ένα λογύδριο στο τέλος, αυτήν τη φορά μ’ ένα λυρικό παραλήρημα, που το μετέφερε εδώ αυτούσιο ο Δ. Αγγελίδης (20/8), από τον ίδιο, βλέπω τώρα, «θεολόγο εκφωνητή» (Λευτέρη Δακαλάκη), όπως έγραφα (6/5) για το βράδυ της Ανάστασης στον Άγιο Διονύσιο της Σκουφά, όταν θεολογούσε ακατάσχετα επί πεντάλεπτο περίπου, αναλύοντας το νόημα της ανάστασης ακόμα και για τους απίστους!

2. Είχαμε και την Ολυμπιάδα του Ρίο (ναι, από τα αρχαία χρόνια ο όρος αυτός σήμαινε και τους αγώνες!), θρίαμβο της αθλητικογραφίας, έδωσε και πήρε κατά τον πλέον άσχετο έως κωμικό τρόπο η «ναυτοσύνη», με αφορμή τον ασημένιο Σπύρο Γιαννιώτη στην ανοιχτή θάλασσα και τους χάλκινους Τάκη Μάντη και Παύλο Καγιαλή στην ιστιοπλοΐα, που δεινοπάθησαν και αυτοί, όπως όλοι οι ολυμπιονίκες μας, με ερωτήσεις που επέμεναν να τους βάλουν στο στόμα πατριδολαγνικές εκφράσεις, κορόνες για την «ελληνική ψυχή» και δε συμμαζεύεται.

3. Κατά τα άλλα, το Ρίο ντε Ζανέιρο μας μάρανε, που φορέθηκε, καινούριο μοντελάκι, στα περισσότερα μέσα: Ρίο ντε Ιανέιρο ήταν παλιά, ελαφρότατα εξελληνισμένο δηλαδή, Ρίο ντε Τζανέιρο το λέγαμε και το γράφαμε χρόνια τώρα, ώσπου ψωνίσαμε το -ζ. Αφού έτσι είναι, έτσι προφέρεται; Σωστά. Αλλά τότε ολόκληρο το όνομα όπως προφέρεται: αβάντι μαέστρο: Γίου ντε Ζανέιγου· έστω: Ρίου ντε Ζανέιρου! Μας αρέσει;

Είναι παράδοξο. Όταν βγήκε ο Ρήγκαν και άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτατα το όνομά του, κάποιοι επισήμαναν το σωστό: Ρέιγκαν. Ήταν νωρίς ακόμα, εύκολο να διορθωθεί –μπα! Ήρθε η στιγμή της ορκωμοσίας του, ακούστηκε καθαρά να το προφέρει ίδιος: Ρέιγκαν, τίποτα εμείς. Το ίδιο με τον Ερντογάν: Ερντογκάν ειπώθηκε στην αρχή και Ερντογάν, όπως και έμεινε, μάλλιασε απ’ την αρχή η γλώσσα μερικών: Ερντοάν προφέρεται στα τούρκικα, τίποτα εμείς. Αντίθετα, αν κάτι έχει επικρατήσει, μας πιάνει ξαφνικά ο ανανεωτικός οίστρος, φυσάει εντός μας άνεμος αλλαγής: Βαν Χοχ ο Βαν Γκογκ, τάνγκο το ταγκό και Ζανέιρο το Τζανέιρο. Μόνο που τώρα κάνουμε μισές δουλειές. Ξανά λοιπόν: Ρίου ντε Ζανέιρου.

4. Ανάμεσα σ’ όλα τα πλούσια θεάματα, κι η θάλασσα, απ’ όπου κράτησα ετούτη τη θεσπέσια εικόνα, που μπορεί όμως κάποτε να γίνει εφιαλτική:

Γυναίκα ξένη, γύρω στα 40, φτάνει με το δίχρονο το πολύ παιδάκι της, σωστό αγγελούδι με μακριά ολόχρυσα μαλλιά, αγοράκι τελικά, όταν το ξέντυσε· παίξανε λίγο στο νερό, ξάπλωσε έπειτα μπρούμυτα αυτή, το αγοράκι σκαρφάλωσε στην πλάτη της, κι εκεί αποκοιμήθηκε. Σε λίγο έρχεται κι ο μπαμπάς, ψηλός, συμπαθής, ανακαθίζει πλάι της, ντυμένος πάντα αυτός, και σιγοκουβεντιάζουν: εξαίσια τρυφερή και συγκινητική εικόνα, ακόμα και μόνο εικαστικά να την έβλεπες: «πάρ’ τους φωτογραφία» μου είπε ο φίλος μου, συνεπαρμένος κι αυτός· «δεν είσαι καλά» του είπα, «σε πάνε μέσα με κάτι τέτοια». Μείναμε να χαζεύουμε, σε λίγο σηκώθηκε ο μπαμπάς, φόρεσε με τρόπο στον μικρό, χωρίς να τον ξυπνήσει, το σορτσάκι του, «θα φύγουν» σκέφτηκα, έπειτα έκανε δυο βήματα πίσω και φωτογράφισε τη μαγευτική σύνθεση μάνας και γιου, αποκοιμισμένου στην πλάτη της. Ντυμένου όμως, όχι γυμνού! Πάει η αθωότητα, η ομορφιά· πάει! Θυμήθηκα που, χρόνια πίσω, η υπάλληλος κάποιου φωτογραφείου στην Αγγλία, καθώς εμφάνιζε ένα φιλμ όπου η μάνα είχε βγάλει φωτογραφίες το μωρό της στην μπανιέρα, κάλεσε την αστυνομία: την τράβαγαν εντέλει στο δικαστήριο τη μάνα, για παιδική πορνογραφία!

Πάει η αθωότητα λοιπόν. Πάει κι ο Αύγουστος, το καλοκαίρι όχι ακόμα. Θα συνεχίσουμε –και το καλοκαίρι και τα καλοκαιριάτικά μας.