30/6/13

Ασθενής; Απατεώνας; Γάτα; - Ο Πάνος του Πολιτισμού

(Εφημερίδα των συντακτών 29 Ιουνίου 2013)



Ασθενής; Απατεώνας; Γάτα;

«Ο ασθενής στο υπουργείο Υγείας» και άλλα πολλά κι ευτράπελα γραφτήκαν για τον Άδωνη, μαζί με άλλα, εμβρόντητα, γεμάτα αποτροπιασμό: ο Άδωνης λέει υπουργός!

Όμως τον ίδιο Άδωνη τον έκανε υπουργό, υφυπουργό για την ακρίβεια, αλλά λίγη σημασία έχει εδώ, τον έκανε λέω υπουργό το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ, και μάλιστα τον Άδωνη του Λάος, πριν ξεπλυθεί τάχα μια στάλα, με τη μεταπήδησή του στη Νέα Δημοκρατία –αλλά και πάλι τη Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά και του Φαήλου, μην ξεχνιόμαστε.

Μα τι ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία; Όταν, πριν κι απ’ αυτά, το Υπέρτερο Κόμμα, των Καναλιών, με τις δυνάμεις του όλες, απαξάπασες, και δημοκρατικές εννοώ, τον έκανε όχι υπουργό αλλά πρωθυπουργό, αρχιεπίσκοπο, πάπα και πλανητάρχη…

Τώρα ασθενής; Δεν ξέρω. Όσο και αν συχνά τον παίζει: τη μια τάχα χάνει τον έλεγχο, κραυγάζει ασυνάρτητα, την άλλη εικόνα άκρας σωφροσύνης και εγκαρτέρησης. Και τότε, μας παίζει; παίζει θέατρο; Άρα γάτα; Όμως το θέατρο, που είναι απόλυτη σύμβαση και τέχνη υψηλή, που μετέρχεται όλα τα μέσα και χωράει όλα τα είδη, και κόλπα και ακρότητες κι υπερβολές, το θέατρο λέω εκτός θεάτρου, έξω δηλαδή από την καταστατική και άρα νομιμοποιητική σύμβασή του, είναι απάτη. Νέτα σκέτα. Ας διαλέξουμε λοιπόν. Ή μάλλον ας διαλέξει ο ίδιος, να μας πει.

Γιατί πρέπει κάποτε να πάψουμε να γελάμε με τα όσα θεατρινίστικα κάνει ο ίδιος, χτίζοντας το προφίλ τού καλτ και με τη βεβαιότητα πως θα τον παίξουν έπειτα Ελληνοφρένεια, Ράδιο Αρβύλα, Λαζόπουλος, Θέμος κτλ., και να αντιμετωπίσουμε την περίπτωσή του με απόλυτη σοβαρότητα –όσο και αν μοχθεί για το αντίθετο εκείνος.


Ο Πάνος του Πολιτισμού


Αφού του πήραν το Αμύνης, μόνο το Πολιτισμού θα δεχόταν, λέει, ο Πάνος Παναγιωτόπουλος. Έτσι και έγινε, αφού μάλιστα ξανασυστάθηκε το υπουργείο, που τελευταία ήταν τσόντα στο Παιδείας. Αξιοθαύμαστο το σθένος του Π.Π. Ή Πατρίδα ή Πολιτισμό –γιά δες λοιπόν, τα δύο Πι, σαν τα αρχικά του, θαρρείς γραμμένο από τις μοίρες. Κι όσο για την Πατρίδα, όπως και να το κάνεις, κείνο το μόνιμα υψωμένο φρύδι κάτι πες δείχνει. Πως μύγα δεν σηκώνει στο σπαθί του, ώστε μήτε ρουθούνι εχθρού δεν πρόκειται να μείνει. Αλλά το άλλο Πι; Σκέφτομαι σε ποια συναυλία άραγε, παράσταση κτλ. τον είδα ποτέ, να χειροκροτεί, ή έστω να υψώνει πάλι, δυσαρεστημένος ίσως, το φρύδι, να παρακολουθεί εν πάση περιπτώσει…

Αλλά μόνο τον Πάνο; Ποιον υπουργό πολιτισμού είδα ποτέ σε συναυλία, παράσταση κτλ., π.χ., ή ιδίως, του φεστιβάλ. Λέω ιδίως του φεστιβάλ, που φέρνει πράγματα καινούρια, για όσους δεν τα προλαβαίνουν τάχα στα εξωτερικά που τρέχουν να ενημερωθούν, για σύγχρονες τάσεις και ρεύματα –παραείναι κρύο όμως τ’ ανέκδοτο αυτό. Ποιον λοιπόν, με εξαίρεση Μελίνα και Μικρούτσικο, έτσι κι αλλιώς του χώρου; Βενιζέλο; Πάγκαλο; Κούβελα (με τους «λαπάδες» ποιητές του); Γερουλάνο, Σαμαρά; Κωστάκη Καραμανλή; ή Λιάπη; ή Βουλγαράκη; –παγάκι το ανέκδοτο! Επί υπουργίας τους μονάχα, και τότε τραβώντας –ή "κοιμώντας", όπως ξανάγραφα, για τον Πάγκαλο, που σε πρεμιέρα Πίντερ στον Βογιατζή ροχάλιζε εις επήκοον όλων.

Αλλά θα ’πρεπε σώνει και καλά να ’χει ειδική σχέση με το αντικείμενό του ένας υπουργός; Έστω πως είναι θέμα καλλιέργειας, κι αυτήν σίγουρα δε θα την αρνιόταν κανείς π.χ. στον Βενιζέλο. Πολύ περισσότερο στον Σαμαρά, που και από τζάκι λογοτεχνικό είναι και ήταν προπάντων φίλος του Ελύτη και όλο στίχους του αμολάει. Όμως το εν λόγω υπουργείο το πήρε στα χέρια του για να διορίσει, ως γνωστόν, τη μισή εκλογική του περιφέρεια στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Και πέραν τούτου ουδέν. Ώστε θέμα πολιτικής είναι και πάλι, αυστηρώς, πολιτικής βούλησης. Και τότε θα μπορούσε κάποιος, και χωρίς ειδική σχέση, να υπηρετήσει τον πολιτισμό, επιλέγοντας τους κατάλληλους συμβούλους, όπως γίνεται κατά κανόνα στη διοίκηση και στην πολιτική. Αλλιώς, είδαμε και τον Νικήτα Κακλαμάνη λ.χ., τι το ’κανε το Υγείας, γιατρός ο ίδιος!

Όταν όμως λέμε (όταν λένε!) πως ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας, μήπως θα χρειαζόταν όντως κάποια σχέση με το αντικείμενο, κι όχι να κυνηγάνε το Πολιτισμού για λόγους γοήτρου, γκλαμουριάς; Να υψωθεί και τ’ άλλο, εν προκειμένω, φρύδι;

buzz it!

22/6/13

Κουίζ της ντροπής - Η μεταστροφή του Πρετεντέρη - Νοθεία καυσίμων

(Εφημερίδα των συντακτών 21 Ιουνίου 2013)


Κουίζ της ντροπής


– Καλά, είδες τι γράφει πάλι (8/6), για περιτμημένους ισλαμόπαιδες που μας απειλούν και δε συμμαζεύεται;

– Ποιος; Ο Φαήλος; ο Άδωνης; ο Θέμος;

– Διάβασε πρώτα: «Κι ενώ στην Τουρκία το Ισλάμ (που περνιέται για βράχος ηθικής και νευρασθένειας, όπως κάθε υπερβολή) δοκιμάζεται, ΕΜΕΙΣ απορώ γιατί δεν καλούμε κι άλλους δοκιμαζόμενους γιους του Αλλάχ να ’ρθουν να δώσουν… χρώμα στην πλήξη μας. Άραγε είναι τυχαίο που αγόρια περιτμημένα από τα βάθη της Ασίας (μακρινοί μάλλον απόγονοι του Μεγαλέξανδρου) επιτίθενται σε κορασίδες ντόπιες και λοιπούς συγγενείς για να εκτονώσουν –ποιος να ξέρει– τις ισλαμικές ενοχές τους που ζουν σε χώρα με σορτς και ελευθεριότητες; Είναι κρίμα να καταπιέζονται ισλαμόπαιδες στην Κωνσταντινούπολη, ΕΝΩ θαυμάσια μπορούν να ζήσουν στην Κυψέλη (ας πούμε) που ήδη εξυπηρετεί άφθονες “σούρες” από το best seller του Προφήτη, και να μας διδάξουν τα καλά και ωραία της ισλαμικής μέλλουσας ζωής».

– Αχά, κατάλαβα! Εσείς όμως να τα βλέπετε, που γράφατε και ξαναγράφατε (κι εσύ ο ίδιος δύο μάλιστα φορές!) για τα παιδαριώδη εντέλει της Δημουλά, ενώ σε γειτονικές σας σελίδες παραδίδονται μαθήματα αγοραίου ρατσισμού και ισλαμοφοβίας από μπεστσελερίστα συγγραφέα –και όχι πρώτη φορά.

– Πάσο…, είπα καταπτοημένος. Και σώπασα.


Η μεταστροφή του Πρετεντέρη

«Όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο αποφασίσαμε, με τα πνευματικά μέσα που διαθέτουμε, να εμποδίσουμε τη διάδοση των κηρυγμάτων του μίσους, να αποτρέψουμε…» κτλ.

Τριάντα πέντε προσωπικότητες υπογράφουν μια «Ανοιχτή επιστολή προς τους νέους», με θέμα τα έργα και ημέρες της φασιστικής Δεξιάς. Ανάμεσα στους 35 και ο Γιάννης Πρετεντέρης.

Αν δεν πρόκειται για συνωνυμία, βρισκόμαστε μπροστά σε μια γενναία πράξη αυτοκριτικής και διατράνωση της απόφασης του κ. Πρετεντέρη να σταματήσει, φαντάζομαι, να δεξιώνεται συστηματικά στην εκπομπή του τον Βορίδη και άλλα άνθη του χώρου, για την προβολή του οποίου εργάστηκε όσο λίγοι.

(Εκτός και πρόκειται για υποβολιμαία, προβοκατόρικη πράξη, να γελοιοποιηθούν διά της υπογραφής Πρετεντέρη και κάποιοι όντως σοβαροί από τους 35.)


Νοθεία καυσίμων

Το πρόβλημα με τις διακηρύξεις πνευματικών ανθρώπων είναι η πολιτικοϊδεολογική συνάφεια όσων συνυπογράφουν. Πόσο εφικτό ή καν απαιτητό είναι κάτι τέτοιο; Ή και ευκταίο; Λόγου χάρη, απέναντι στον νεοναζισμό των ημερών μας, μακάρι να είναι κατά το δυνατόν ευρύ, και τότε αναπόφευκτα ανομοιογενές, το όποιο μέτωπο. Μακάρι δηλαδή να βγούνε 1.000, το λιγότερο και συμβολικά, υπογραφές, κι ας είναι ανομοιογενείς. Αν όμως είναι 5, 10, 15, 35, αν πρόκειται δηλαδή για χειρονομία περιορισμένου αριθμού ατόμων, κλειστού κύκλου, μια κάποια ομοιογένεια μοιάζει αυτονόητη –ή αλλιώς: επιβαλλόμενη.

Θυμίζω το περίφημο «Τολμήστε!», ένα γενικόλογο και εν πολλοίς ηθικολογικό κείμενο («τους καλούμε όλους να αλλάξουν νοοτροπία»!) με 32 υπογραφές. Είχα και τότε επισημάνει ότι ο περιορισμένος αριθμός όφειλε να αποτυπώνει αυτό που υποτίθεται απριόρι, κοινό ιδεολογικό προσανατολισμό. Κι όμως, ήταν εντυπωσιακή η μη αντιπροσωπευτικότητα, η προχειρότητα εντέλει, πέρα από το ίδιο το κείμενο, και στη συλλογή των υπογραφών. Ανάμεσα στις οποίες και μιας νοσταλγού, από τηλεοπτικό βήμα μάλιστα, του Μεταξά.

Και τώρα «Ανοιχτή επιστολή προς τους νέους», μπροστά στην επέλαση των νεοναζιστών. Το κείμενο, πράγμα σπάνιο, και απολύτως καίριο είναι και άψογα γραμμένο. Το υπογράφουν 35, ενώ θα μπορούσαν να το συνυπογράφουν  χιλιάδες. Όμως κίνηση πρωτοβουλίας είναι αυτή. Ε, η κίνηση πρωτοβουλίας προϋποθέτει ακριβώς κάποια ομοιογένεια.

Οπότε, Πρετεντέρης; Ακόμα χειρότερα: Χρήστος Γιανναράς; Σε 1.000 υπογραφές, και Γιανναράς. Σε 35, πιστεύω ακράδαντα, όχι.

Τι δουλειά έχει δηλαδή ο Κριαράς, ο Μαρωνίτης, ο Κουρουπός κ.ά. με τον Γιανναρά; Τον κήρυκα του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού ενάντια στη «δυτική βαρβαρότητα», γενικότερα τον θεωρητικό μιας ακραία περιχαρακωμένης Δεξιάς, ο οποίος διακηρύσσει αυτάρεσκα τον Αντιδιαφωτισμό του και ταυτόχρονα την αποστροφή του προς μια Ελλάδα που διάλεξε την οδό της απωλείας, μακριά από το φαντασιακό Βυζάντιο, τη μόνη και αδιαφιλονίκητη πατρίδα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όσοι ανέφερα και άλλοι ακόμα παγιδεύτηκαν. Το θέμα είναι ποιος στήνει κάθε φορά την παγίδα, ξεπλένοντας έτσι εαυτόν και ομοίους.

buzz it!

8/6/13

Η αθώα παιδούλα Βούλα - Χαρωπά μα θλιβερά

(Εφημερίδα των συντακτών, 8 Ιουνίου 2013)

Η αθώα παιδούλα Βούλα

Χίλιες συγνώμες ζητούσε η Βούλα Παπαχρήστου για το «ατυχές και κακόγουστο [ρατσιστικό] αστείο», που της κόστισε τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, σύμφωνα με σαφέστατο κανονισμό της Ολυμπιακής Επιτροπής.

Ούτε χρόνο μετά, δηλώνει πως δεν μετανιώνει, πως πλάκα έκανε, πως ο Κασιδιάρης εκφράζει τον απλό πολίτη στη Βουλή, και καλώς επιτέθηκε σε Κανέλλη και Δούρου: «άμα προκαλείς, να είσαι έτοιμος για την απάντηση» εφιλοσόφησε η Βούλα.

Χλευάζει έτσι στην ουσία η Βούλα τη στρατιά υποστηρικτών της (και δεν αναφέρομαι εδώ σε ομοϊδεάτες της), που κόπτονταν για το μεγάλο κρίμα κι άδικο να εφαρμοστεί, άκουσον άκουσον, ο κανονισμός απέναντι σ’ ένα άπραγο, μικρό κορίτσι, στέλνοντάς το έτσι γραμμή στην αγκαλιά της Χρυσής Αυγής: το περίφημο «επιχείρημα» που χρησιμοποιήθηκε και για τον νεαρό ποδοσφαιριστή που χαιρέτησε ναζιστικά, ή για τους αγανακτισμένους κατοίκους του Αγίου Παντελεήμονα κτλ.

Επιχείρημα που στην καλύτερη περίπτωση εκλογικεύει έναν άκρατο πατερναλισμό, όπως ξαναείπαμε· ενώ στη χειρότερη, και πιο συχνή φοβούμαι, πίσω από μια μακάρια επιείκεια και ανοχή, στα όρια σχεδόν του ωχαδερφισμού, εκφράζει έλλειψη ξεκάθαρης πολιτικής, για να μην πω και ιδεολογικής, στάσης.


Χαρωπά μα θλιβερά

Πάει καιρός που η αγγλική λέξη gay δηλώνει, σε διεθνή πια κλίμακα, τον ομοφυλόφιλο, σε αναζήτηση, ενδεχομένως, κάποιας συλλογικότερης ταυτότητας. Σ’ εμάς σημαντικό ρόλο θα έπαιξε, φαντάζομαι, και ο ανοικονόμητος όρος ομοφυλόφιλος, που μοιάζει γλωσσοδέτης, ιδίως στα συγγενικά και σύνθετά του: ομοφυλοφιλικός, φιλομοφυλόφιλος, φιλομοφυλοφιλικός  κτλ.

Τελευταία δοκιμάζεται το ομοερωτικός, αφού δεν ευδοκίμησε ποτέ ο (ψυχ)ιατρικής –και άρα «ύποπτης»– προέλευσης φιλομόφυλος, παρότι πιο εύχρηστος από τον ομοφυλόφιλο.

Εν πάση περιπτώσει, ομοφυλόφιλος, φιλομόφυλος, ομοερωτικός ή ό,τι άλλο, τίποτα δεν μπορεί να συναγωνιστεί την ευλυγισία του όρου γκέι, στην καθημερινή ιδίως γλώσσα.

Το να δοκιμάσεις τώρα να τον μεταφράσεις είναι σαν να θες να μεταφράσεις, δηλαδή να αποβάλεις από τη γλώσσα, κοινότατες λέξεις όπως μπαρ, σεξ κ.ά., πολύ μακριά πλέον από την εποχή που επιχειρήθηκε να γίνει το σάντουιτς «αμφίψωμο» και ο μπιντές «πυγολουτήρας».

Κι όμως, στην Καθημερινή της περασμένης Κυριακής (2/6), ο Στέφανος Κασιμάτης, σε μια σχοινοτενή έκθεση για το πώς κατανίκησε στην εφηβεία του μια κάποια ομοφοβία, επιχειρεί το κατ’ εμέ αδιανόητο: «Αυτό το Gay Pride» γράφει «εγώ προτιμώ να το λέω “Χαρωπή Περηφάνια”, διότι η δική μου περηφάνια είναι ότι έχω γεννηθεί μέσα στην ελληνική γλώσσα, οπότε το gay το αποδίδω με τον όρο “χαρωπός”»!

Δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω τα λεγόμενα του κ. Κασιμάτη, ούτε την περηφάνια του που έχει γεννηθεί μέσα στην ελληνική γλώσσα, μάλιστα με κάτι «ηθλούντο» (= αθλούνταν) και άλλα που μας φιλεύει κατά καιρούς. Όταν όμως γράφει τη μία gadgets, την άλλη quiz, την παράλλη για «στίχους που θεωρούνται shocking», και ξαφνικά επιχειρεί να μεταφράσει το gay, μπαίνει κανείς στον πειρασμό να σκεφτεί μήπως, μαζί με την αποβολή του σημαίνοντος, αποβάλλεται εντέλει, και σίγουρα ξορκίζεται, και το σημαινόμενο.

Και πάντως, για να μη θεωρηθεί η μετάφρασή του στιγμιαία παρέκβαση, εν είδει ευφυολογήματος, τη θέτει αμέσως σε κυκλοφορία, στην κατακλείδα του άρθρου του:

«Ας μη φοβόμαστε, παιδιά! Δεν κινδυνεύουμε (!) να γίνουμε χαρωποί, αν δούμε δύο άνδρες να φιλιούνται. Εκτός και αν κάποιοι το έχουν μέσα τους και το καταπιέζουν...»

«Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ…», όπως τραγουδούν τα Ζουζούνια!

buzz it!

1/6/13

Ιδού οι έναρθροι! - Ξανά μανά Καρατζαφέρης - Θάνατος από αντιπάθεια

(Εφημερίδα των συντακτών, 1 Ιουνίου 2013)



Ιδού οι έναρθροι!


Μαθήματα πολιτικού λόγου, πολιτικής ορολογίας, σε συνέχειες.

Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην έκπτωση του πολιτικού λόγου, όχι των ιδεών, αυτό είναι άλλη μεγάλη ιστορία, αλλά του λόγου, βρε αδερφέ, των λέξεων νέτα σκέτα. Όπου συναγωνίζονται, πολιτικοί και πολιτικολουγούντες, σε γλωσσικά τσαμπουκαλέματα, για χάρη της αμεσότητας, υποτίθεται, και της αποτελεσματικότητας.

Προφανώς και δεν είναι θέμα αισθητικής, αλλά εντέλει (για να μην πω καταρχήν) ιδεολογίας. Γιατί ο μη πολιτικός λόγος στην πολιτική μεταλλάσσεται, ή πάντως μεταφράζεται αυτομάτως, σε απολιτικό ή ευθέως αντιδραστικό, καθώς προάγει λ.χ. τον αντικοινοβουλευτισμό. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πρόθυμοι υπηρέτες αυτού του είδους λόγου είναι οι ίδιοι που καταδικάζουν την άναρθρη αντίδραση των αγανακτισμένων της πλατείας Συντάγματος κτλ.

Από τα τελευταία μου διαβάσματα: έκανε τις γνωστές δηλώσεις του ο περιβόητος Αιγιαλείας, για τον ρατσισμό, λέει, του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου, έβαλε και τις καμπάνες της μητρόπολής του να χτυπάνε πένθιμα… Ακροδεξιό, ρατσιστή, οπωσδήποτε μισαλλόδοξο, και άλλα τόσα θα μπορούσε να προσάψει κανείς στον ιεράρχη της θρησκείας της αγάπης. Αλλά πώς τον χαρακτήρισε ο συγγραφέας Θανάσης Χειμωνάς και Τομεάρχης Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ (γι’ αυτό και επιμένω); «Καργιόλη»!

Γράφει ο άλλος καινοφανής αστέρας της πολιτικής Θανάσης Τζήμερος, στην Athens Voice, κι αυτό είναι μια άλλη, άλλης φοράς, θλιβερότατη ιστορία, γράφει τα «γνωστά», για τα δύο άκρα, και μάλιστα πόσο χειρότερος από τη Χρυσή Αυγή είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Και πώς τα γράφει; Με χαρακτηρισμούς όπως «ανόητες, παρακμιακές αριστεράντζες»!

Είναι ατέλειωτη δυστυχώς η παρέλαση αυτών των ονομάτων, ατέλειωτο δυστυχώς το σίριαλ, τύφλα να ’χει η «Τόλμη και γοητεία». Πρέπει όμως να το παρακολουθούμε. Μακάρι αδιαλείπτως.


Ξανά μανά Καρατζαφέρης


Η θανατική ποινή είναι, λέει, ό,τι πιο δημοκρατικό. Αν ανακοινώσεις, λέει, την 1η του μηνός ότι θα κόψεις τη γλώσσα και τα χέρια όποιου κλέψει αυτοκίνητο, και στις 15 του μηνός πάει, λέει, ο Χρήστος και κλέβει ένα αυτοκίνητο, ξέροντας ότι θα του κόψεις τη γλώσσα και τα χέρια, και του τα κόψεις, είναι απολύτως δημοκρατικό!

Και ποιος τα λέει αυτά, και μάλιστα έτσι; Ο Καρατζαφέρης.

Ανοητολογίες και γραφικότητες, θα πείτε. Βεβαίως.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι αυτόν ακριβώς τον ανέδειξαν σε κοινοβουλευτικό αρχηγό, τον έσπρωξαν και τον έβαλαν στη Βουλή, τα δημοκρατικά και άλλα ΜΜΕ, και έπειτα τον έκαναν, οι σοσιαλιστές παρακαλώ του ΠΑΣΟΚ, συγκυβερνήτη, ρυθμιστή του πολιτεύματος. Και τώρα, η ενισχυμένη πάλι από σοσιαλιστές αλλά και από αριστερούς, της ΔΗΜΑΡ, κυβερνώσα Δεξιά λέγεται πως θα τον ξαναμαζέψει, να εμπλουτίσει το ακροδεξιό μπουκέτο της.

Να τον χαιρόμαστε. Να μας χαιρόμαστε.


Θάνατος από αντιπάθεια


Κάπου στο Μεξικό πεθαίνει μια γλώσσα, πεθαίνει άλλη μια γλώσσα. Γιατί πεθαίνουν κι οι γλώσσες. Όχι όταν αλλάζουν, ας το πούμε με την ευκαιρία, ούτε όταν έρχονται σε επαφή με άλλες και δανείζονται απ’ αυτές, γιατί τότε ίσα ίσα εμπλουτίζονται και εξελίσσονται, όπως μας δείχνει η Ιστορία. Αλλά όταν εξαναγκάζονται οι ομιλητές τους να τις εγκαταλείψουν (μειονοτικές κ.ά. γλώσσες) ή και όταν τις εγκαταλείπουν οι ίδιοι καμιά φορά, για λόγους προσαρμογής και ενσωμάτωσης (οι Αρβανίτες λ.χ.). Άλλος λόγος, ο πιο συχνός και αναπόφευκτος, ο βιολογικός θάνατος όλων των ομιλητών τους, όπως συνέβη και συμβαίνει με πλήθος φυλές, της Αφρικής π.χ. και της Λατινικής Αμερικής.

Όταν πεθαίνει λοιπόν και ο τελευταίος ομιλητής μιας γλώσσας, πεθαίνει μαζί του κι η γλώσσα. Για την ακρίβεια, όταν πεθάνει ο προτελευταίος ομιλητής, λέει ο γλωσσολόγος Ντέιβιντ Κρύσταλ, γιατί δεν έχει πια με ποιον να μιλήσει ο τελευταίος που θα μείνει.

Αυτήν τη στιγμή στο Μεξικό ζει και ο προτελευταίος ομιλητής, ζουν δηλαδή δύο ομιλητές μιας γλώσσας, που τη λένε Αγιαπανέκο. Ένας γλωσσολόγος-ανθρωπολόγος ετοιμάζει λεξικό της, οι δύο τελευταίοι ομιλητές, 69 χρονών ο ένας, 75 ο άλλος, μένουν στο ίδιο χωριό, κι όμως η Αγιαπανέκο θεωρείται ήδη νεκρή. Γιατί οι δύο τελευταίοι ομιλητές δεν μιλιούνται μεταξύ τους, δεν συμπαθιούνται, λέει, δεν συμπαθιόντουσαν ίσως ποτέ.

Απολύτως ανθρώπινο να μη μιλιούνται δυο άνθρωποι· έτσι κι αλλιώς θα πέθαινε η γλώσσα· κι όμως, σου ’ρχεται να πεις: θάνατος γλώσσας από αντιπάθεια!

buzz it!