31/3/20

Κι όμως, δεν είναι απ’ τον ιό

(Εφημερίδα των συντακτών 28 Μαρτ. 2020)


ιερές λαμογιές


* Προσεχώς όσιος. Στην Καστέλα, σ’ ένα υπέροχο γωνιακό νεοκλασικό, στη μία πλευρά της γωνίας μια μαρμάρινη πλάκα έγραφε: ΟΔΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, και αποπάνω μια δεύτερη: ΟΔΟΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΑΝΑΝΙΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ. Τις είχε βάλει, έμαθα, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, άνθρωπος με πονεμένη ιστορία και ψυχικά προβλήματα. Κάποια στιγμή οι πλάκες εξαφανίστηκαν, ίσως τις έβγαλε ο Δήμος.

Εν πάση περιπτώσει, Σεραφείμ Μεντζελόπουλος είναι ο γνωστός μας άγιος Πειραιώς· αλλά ο Ανανίας Κουστένης; Έψαξα λίγο και έμαθα πως είναι ένας ιδιόρρυθμος γέροντας που λειτουργεί σ’ ένα εκκλησάκι στα Εξάρχεια, σε ώρες δικές του, μεσημέρι π.χ. τους Χαιρετισμούς ή μεγαλοβδομαδιάτικες ακολουθίες, με συνοπτικές περίπου διαδικασίες, ένας «διά Χριστόν σαλός», λέει, που έχει μάλιστα αποδώσει στα νέα ελληνικά Θεοφάνη τον Ομολογητή και Ρωμανό τον Μελωδό.

Είπε λοιπόν ο ιδιόρρυθμος γέροντας σε κήρυγμά του ότι παρουσιάστηκε σε κάποιον, εδώ στην Αττική, ο άγιος Νικηφόρος ο λεπρός, και του μίλησε: «Να πεις στους Έλληνες να μη φοβούνται τον κορονοϊό, κι αν νοσήσει κανένας, να προσευχηθεί σ’ εμένα, κι εγώ θα τον φροντίσω».

Ούτε αλοιφές του Βελόπουλου ούτε πρόπολη του Κραουνάκη ούτε αγιασμός του Αμβρόσιου, απλώς μια προσευχή. Που όμως δεν την έκανε κανένα από τα τόσα θύματα; Ή μήπως την έκαναν αυτοί που θεραπεύτηκαν; Και δεν μας το ’παν;

Και συνέχισε ο διά Χριστόν σαλός: «Στα σύνορα επάνω, στη Θράκη μας, οι άγιοι Πορφύριος και Παΐσιος, καταϊδρωμένοι, και τους έβαλε [σ.σ. ο Θεός, προφανώς] να τρέχουν πάνω κάτω· ήταν όμως χαρούμενοι· τι σημαίνει αυτό; νικούσαν·[...] ακούστε με, και θα πάμε καλά! [...]

»Αν ρίξει και το βαρύ πυροβολικό ο Θεός και στο Αιγαίο, κυρίως στο Αιγαίο, και στη Θράκη, τον αρχάγγελο Μιχαήλ, τι το έχει το σπαθί εκεί πέρα, [...]  δεν αστειεύεται ο Μιχαήλ…», και ακολουθεί ένα θαύμα όπου ο αρχάγγελος έσφαξε σε μια νύχτα 250.000 Ασσύριους και δεν ακούστηκε κιχ, «σαν να ’χε όπλο με σιγαστήρα»· και «ο Μιχαήλ μας αγαπάει, και το ’χει αποδείξει, και το δείχνει…»

Πορφύριο και Παΐσιο δεν είδαμε, ούτε ακούσαμε· τον Μιχαήλ όμως, με στολή Έλληνα αξιωματικού πάνω σε στρατιωτικό τζιπ, να τρέχει στα σύνορα σαν σίφουνας, τον είδε τις προάλλες ένας Εβρίτης ιερέας, όπως έγραφα την περασμένη φορά, αλλά σπουδαία πράματα δεν είδαμε να γίνονται. Στο Αιγαίο επίσης· εκτός και αν απέτρεψε άλλα, χειρότερα, και δεν τ’ ακούσαμε εξαιτίας του σιγαστήρα…

Αν θυμηθούμε τα χιλιογραμμένα εδώ του Παΐσιου, για τα μικρά παιδιά που τα παίρνει ο Θεός για να ’χει στον παράδεισο μπουμπούκια, και πλήθος άλλα ανήκουστα, τα οποία τον ανέβασαν στις τάξεις των αγίων, είναι πολύ πιθανό να ζητηθεί αύριο η οσιοποίηση και του Ανανία. Για να ξέρουμε από τώρα.

* Ο μαϊντανός αντάρτης. Να ’χεις ιδρώσει καρέκλες και καρέκλες σε πάνελ σ’ όλα τα κανάλια, και ξαφνικά να είσαι «ένας ιερέας» σκέτα; «ένας ιερέας» που κλειδώθηκε με τους πιστούς του σε μια εκκλησία και λειτούργησε παρά την απαγόρευση; Και πήγε η αστυνομία και περίμενε μιάμιση ώρα κι οι ελεύθεροι πολιορκημένοι δεν παραδίνονταν, και δεν υπήρξαν έπειτα συνέπειες, π.χ. όπως η σύλληψη του Κυθήρων, έστω κι αν δεν οδηγήσει πουθενά.

Κι αυτά στην Ηλιούπολη, στον Υμηττό, σε «εκκλησάκι», όπως το έλεγαν στις ειδήσεις, μα αν το ’ψαχνες στο διαδίκτυο θα έβλεπες κοτζαμάν εκκλησία!

Και μόνο εκεί θα έβρισκες το όνομα του ρέμπελου παπά: Στυλιανός Καρπαθίου, τι σύμπτωση, τον μνημονεύσαμε τελευταία, γιατί ήταν από τους πρώτους που ξεσπάθωσε, να κοινωνάμε άφοβα, αφού «ο Χριστός ποτέ δεν υπήρξε φορέας μικροβίων μέσα στην Ιστορία».

Και είναι ο ίδιος παπάς, μαθαίνεις με την ευκαιρία, που ένα όντως εκκλησάκι (ιδιοκτησίας του!) το καπάκωσε, αυθαίρετα εννοείται, με μια μεγάλη κατασκευή 137 τετραγωνικά μέτρα (συν 63 μέτρα εξωτερική τσιμεντοποίηση!), δημιουργώντας έτσι σιγά σιγά τη μεγάλη του εκκλησία (βλ. και εκτενή ρεπορτάζ του Στράτου Ιωακείμ, εδώ, 4 και 27.11.19, και 17.1.20). Και συνεχίζει τις εργασίες, λέγεται, ακόμα, παρά τις κινητοποιήσεις περιοίκων, που οδήγησαν την πολεοδομία να του επιβάλει πρόστιμο 150.000 και να χαρακτηρίσει την κατασκευή αυθαίρετη και κατεδαφιστέα

Αμ τι επαναστάτης τότε θα ’ταν…

* Και αφού περί θείας κοινωνίας πάλι ο λόγος, κάποιος πάτερ Χρύσανθος (ο επίσκοπος Κερνίτσης Χρύσανθος, συμπεραίνει από διάφορα στοιχεία ο Παν. Ανδριόπουλος, του ιστολογίου «Ιδιωτική Οδός») αφηγήθηκε πως πήγε ένας παπάς να κοινωνήσει κάποιους ασθενείς στο Λοιμωδών, και ζήτησε κι ένας γιατρός να κοινωνήσει, «από περιέργεια;… από απιστία;…» Όμως δεν την κατάπιε τη θεία κοινωνία, την κράτησε στο στόμα του, και την πήγε στο εργαστήριο για ανάλυση. «Τα αποτελέσματα έδειξαν: Αίμα από άνδρα, ετών τριάντα τριών»! Και έβγαλε ο γιατρός την μπλούζα του, κατέθεσε την άδειά του και πήγε και μονάζει στο Άγιο Όρος.

Εμείς όμως ας μην καταθέσουμε τα όπλα. Το πιθανότερο βέβαια είναι πως δεν θα κάνουμε τίποτα παραπάνω από μια τρύπα στο νερό. Το διασκεδάζουμε ωστόσο, ιδίως στις δύσκολες αυτές μέρες.

buzz it!

23/3/20

Άγιοι-ανάγιοι και Εθνική αλμπάνηδων

(Εφημερίδα των συντακτών 21 Μαρτ. 2020)



* Στην εποχή του κορονοϊού ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για αυτοπροστασία και επιβίωση, πέρα από τους βιολογικούς όρους, πιστεύω πως είναι η προσπάθεια να συνεχιστεί η «κανονική» ζωή, μέσα σ’ όλες τις άπειρες όσο και απολύτως αναγκαίες προφυλάξεις, απαγορεύσεις κτλ.

Αυτά έλεγα μέρες τώρα στον εαυτό μου, στον δισταγμό μου πώς να γράψω οτιδήποτε που να μην έχει σχέση με το μέγα θέμα των ημερών. Και νά που καταλήγω στα ίδια, παρά τη σχετική ελευθερία της επιφυλλίδας· η οποία, έτσι κι αλλιώς καθυστερημένη, μπορεί να κοντοστέκεται για λίγο, να φωτίσει σκηνές που ξεφεύγουν, εύλογα, από το ρεπορτάζ.

Πλουσιότατη ήταν και είναι η κάλυψη της στάσης ιδίως της Εκκλησίας, στο τεράστιο θέμα της πανδημίας, όπως και στο πάντα μείζον θέμα του προσφυγικού, με όλες τις πτυχές του, ξενοφοβία, ρατσισμό κτλ. –καιρό τώρα.

Τι μένει που ίσως δεν έχουμε δει;

* Την ευδαιμονία στο πρόσωπο του Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμου –θαρρείς και το ’χει η θέση και το όνομα μαζί, αν θυμηθούμε (και πώς να μην!) τον νυν Θεσσαλονίκης. Όπου μετέφερε ο άγιος, σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή, τα λόγια κάποιων φαντάρων στον Έβρο, που του είπαν να μεσολαβήσει στους επάνω, να ανοίξουν τα σύνορα, για να προελάσουν στον Βόσπορο, παναπεί να πάρουνε την Πόλη!

Και άκουγες την κρυφή χαρά στη φωνή του αγίου, που έδειχνε να συντάσσεται με το αίτημα των στρατοκαύλων μας. Αλλιώς δεν ξέρω αν και πώς θα μετέφερε ενδεχόμενο αίτημα άλλων, να τους στείλουμε π.χ. γυναίκες στον Έβρο.

* Τον άγιο Σιδηροκάστρου που μιλάει για το προσφυγικό, με αφορμή τις εκεί δομές φιλοξενίας:

«Βέβαια, πρέπει να πω ότι ιδιαίτερα προβλήματα δεν έχουμε από τους μετανάστες, ή από τους λαθρομετανάστες», έσπευσε να «διορθώσει», ενώ το αντίστροφο θα περίμενε κανείς· «όμως εμείς είμαστε πάρα πολύ επιφυλακτικοί απέναντί τους: τους βλέπουμε, και κουμπωνόμαστε· μας βλέπουν, και απομακρύνονται! Δεν έχουμε κάποιες ιδιαίτερες σχέσεις, ούτε έχουμε αναπτύξει· αν εξαιρέσουμε μια δυο περιπτώσεις που ζήτησαν να βαπτιστούν –για ποιους λόγους, δεν το γνωρίζω» σημειώνει, υπονοώντας ίσως άλωση της ορθοδοξίας εκ των έσω· ζήτησαν λοιπόν να βαφτιστούν, αλλά, συνεχίζει, «εγώ ήμουν κάθετα αρνητικός στο θέμα, ότι δεν επεμβαίνουμε και δεν θέλουμε· έχουμε χριστιανούς, μας αρκούν, δεν θέλω περισσοτέρους».

Ώστε έχουν χριστιανούς, τους αρκούν· δεν θέλει άλλους προσωπικά ο άγιος, όπως κατέληξε σε α΄ πρόσωπο. Θα ’χε ενδιαφέρον εδώ η άποψη των εν Χριστώ αδερφών του.

* Όμως το προσφυγικό, το μεταναστευτικό για την ακρίβεια, θα λυθεί με τον προφανώς θεόσταλτο ιό, όπως μας διαβεβαίωσε ο καινούριος φίλος της στήλης, ο άγιος Μόρφου. Θεόσταλτος, εννοείται, αφού αιτία είναι «τα αφύσικα σαρκικά αμαρτήματα, εντός και εκτός γάμου, οι εκτρώσεις, οι βλαστήμιες ή αθεΐες…»

Και «ο Θεός θα χρησιμοποιήσει αυτές τις αρρώστιες, για να λύσει προβλήματα, που τώρα φαίνονται σ’ εμάς άλυτα. Ένα μόνο θα σας πω… Θα λύσει το μεταναστευτικό μέσα σε αυτά τα προβλήματα. Και θα είναι ικανοποιημένοι όλοι».

Ούτε λόγος, άγιε!

* Όμως δεν είναι μόνο οι επίγειοι άγιοι, είναι κι οι αρχαγγέλοι, επιτζίπειοι μάλιστα, κοινώς τζιπάτοι:

Στον ταραγμένο Έβρο, Εβρίτης ιερέας «πηγαινοέρχεται αυτές τις δύσκολες μέρες κατά μήκος της συνοριογραμμής μας στο ποτάμι για να βοηθήσει και να ευλογήσει». Κι εκεί συναντά κάθε τόσο ένα στρατιωτικό τζιπ που τρέχει πάνω κάτω, με οδηγό κάποιον άγνωστό του αξιωματικό. Ο ιερέας προσπάθησε πολλές φορές να τον σταματήσει και να τον χαιρετήσει, αλλά εκείνος «περνούσε σαν σίφουνας, απλώς τον χαιρετούσε και τον χαμογελούσε ιλαρά».

Ώσπου του εμφανίστηκε κατ’ όναρ ο αξιωματικός και του είπε αυστηρά πως δεν μπορεί να τον σταματήσει κανένας, μόνο ο ΚΥΡΙΟΣ του. Και να κοιτάξει ο ιερέας στο τέμπλο του ναού όπου λειτουργεί, να μάθει ποιος είναι. Τέλος τον ορμήνεψε: «Να πεις ότι όσο προσευχή γίνεται στους Ιερούς Ναούς της πατρίδας σου από πολλούς πιστούς, τόσο εγώ “ο ΜΙΧΑΗΛ” θα είμαι ΠΑΡΩΝ στα σύνορα, να μην περάσει ούτε πουλί πετάμενο…»

* Αλλά τώρα; Θα περάσουν τώρα του κόσμου τα πουλιά, λάθρο και Τουρκαλάδων; τώρα που έπιασε ο νεομπολσεβίκος Μητσοτάκης κι έκλεισε τις εκκλησίες κι έπεσε απότομα αυλαία, όπως και σ’ όλα τ’ άλλα σίριαλ, στο τρισάθλιο σίριαλ των αγίων μας ότι δεν κολλάει κανείς από τη θεία κοινωνία;

* Όμως, μη κλαίετε, αδερφοί: «Μπορώ να φτιάξω και τη μετάληψη με πρόσφορο και κρασάκι και να πω μια ευχή και να γίνει το θέμα» μας διαβεβαίωσε ο Σταμάτης Κραουνάκης, όταν απέσυρε την πρώτη του ανάρτηση για την πρόπολη που προφυλάσσει απ’ τον ιό.

Να μας έδινε τουλάχιστον τη συνταγή…


buzz it!

8/3/20

Σαββόπουλος παραλαμβάνει βραβείο από Άδωνη

(Εφημερίδα των συντακτών 7 Μαρτ. 2020, εδώ με μικροπροσθήκες)




* Αλήθειες και ψέματα. «Κάποτε θά ’ρθουν να σου πουν, ή «Υπερασπίσου το παιδί», γνωστό τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Γνωστό και σε ευρύτερο κοινό, παλιά, γιατί πρωτοακούστηκε από τον Παύλο Σιδηρόπουλο, θρυλική μορφή της εγχώριας ροκ, και τελευταία, με τις σπαραχτικές εικόνες των προσφυγόπουλων: «Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».

«Υπερασπίσου την Ιστορία» θα πω εγώ, σε εποχή ραγδαίου αναθεωρητισμού, στα μεγάλα αλλά και στα μικρά, από το ξέπλυμα των μόλις προχτεσινών δωσίλογων της Κατοχής, των χτεσινών χουντικών και των σημερινών νεοναζιστών, ώς την αλλοίωση, με άγνωστα ίσως τώρα κίνητρα, επιμέρους μικροϊστοριών, που συναπαρτίζουν ωστόσο το σώμα της Ιστορίας.

Στο τραγούδι μας λοιπόν, από την ταινία «Ο ασυμβίβαστος» του 1979. Που ξανακυκλοφόρησε το 1982 με διαφορετικούς στίχους, του Γιάννη Θεοδωράκη, στον δίσκο Χαιρετισμοί με τη Δήμητρα Γαλάνη. Γιατί η ασυνήθιστη αυτή αλλαγή; Δύο φορές έχω ακούσει τον άμεσα ενδιαφερόμενο Λευτέρη Παπαδόπουλο να αφηγείται την ιστορία, τη δεύτερη μάλιστα σε τηλεοπτική συζήτηση με τη Γαλάνη, ενώ την έχει γράψει και σε βιβλίο του (Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους, Ιανός, 2006), και φυσικά τη βρίσκει εύκολα κανείς στο διαδίκτυο.

Μιλάει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος για τα δύο πρώτα τραγούδια του που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης:

«Το ένα είναι το πασίγνωστο “Κάποτε θά ’ρθουν να σου πουν” το οποίο μπήκε σ’ ένα δίσκο με τίτλο “Ο ασυμβίβαστος”. Πέρασε καιρός. Μια μέρα, πήρα μια συνέντευξη από τον Καζαντζίδη, ο οποίος κατηγορούσε τον Θεοδωράκη για πάρα πολλά πράγματα. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στα Νέα και ο Μίκης τη διάβασε στο αεροπλάνο κι έγινε έξω φρενών! Και πήρε, ακαριαία, τις αποφάσεις του: έδωσε εντολή να αφαιρεθεί το δικό μου τραγούδι από το δίσκο και να μπει στη θέση του, με την ίδια μουσική, ένα άλλο, με στίχους του αδελφού του Γιάννη Θεοδωράκη. Δεν αντέδρασα, μολονότι είχα κάθε ηθικό και νόμιμο δικαίωμα να αντιδράσω. Έτσι, για ένα διάστημα, κυκλοφορούσε η εκδοχή του Γιάννη Θεοδωράκη. Κάποια βραδιά, ακούστηκαν και τα δυο τραγούδια στο Μέγαρο Μουσικής από τη Γαλάνη. Τα χειροκροτήματα έδειξαν ότι το δικό μου τραγούδι ταίριαζε περισσότερο στη μουσική. Και από κείνη τη μέρα, μόνον η δική μου εκδοχή χρησιμοποιείται».

Εν ζωή οι βασικοί συντελεστές, στις μέρες μας συνέβησαν όλα αυτά, έρχεται όμως να μας πει διαφορετική «ιστορία» ο στιχουργός Οδυσσέας Ιωάννου, σε τακτική στήλη του στο Βήμα με γενικό τίτλο «Μικρές μυθολογίες: Παλιές και νέες ιστορίες από το ελληνικό τραγούδι» (10.11.19): τρία χρόνια από την πρώτη εκτέλεση, ο Θεοδωράκης θεώρησε πως τα δύο τραγούδια από την ταινία «άργησαν να γίνουν γνωστά» και αποφάσισε « να ξαναδοκιμάσει σύντομα αυτήν τη “χαμένη” μελωδία με διαφορετικούς στίχους…»

Ώστε ψεύδεται ο Λευτέρης Παπαδόπουλος; Ή έχει τέτοια άγνοια της ιστορίας ο επίδοξος ιστορικός; Ή θέλει ο στιχουργός να μη θυμίσει στον συνθέτη Θεοδωράκη δυσάρεστες ιστορίες, που τον εκθέτουν φερειπείν για μικροπρέπεια;

Τότε απλώς δεν έχουμε Ιστορία, αλλά ακριβώς «μυθολογίες». Κοινώς παραμύθια. Που ποτέ δεν είναι αθώα. Ίσα ίσα.




* Και οι εξ ύψους αλήθειες, αιώνιες αυτές, που πρέπει πάντα να τις θυμόμαστε. Και ιδίως τώρα, με την κατεξοχήν θρησκεύουσα κυβέρνηση και τη σχεδόν καθημερινή παρουσία ιερωμένων σε δελτία ειδήσεων.

Παλιά λ.χ. αυτή, πλην αιώνια, όπως είπαμε, που επανήλθε τώρα στο διαδίκτυο, λόγια του άγιου Πορφύριου, τα οποία μετέφερε ο υποτακτικός του Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης:

«Οι γιατροί βλέπουν μπροστά τους ακριβώς το φάρμακο για τον καρκίνο, αλλά δεν επιτρέπει ο Θεός να το δούνε, γιατί από αυτή την ασθένεια γέμισε ο παράδεισος»!

Τα ίδια θα ισχύουν, υποθέτω, και για το εμβόλιο του κορονοϊού, αν και μ’ αυτόν δεν γεμίζουμε παράδεισο, εάν λ.χ. κοινωνούμε (εννοείται: με το ίδιο κουταλάκι), αφού «ο Χριστός ποτέ δεν υπήρξε φορέας μικροβίων μέσα στην Ιστορία»! 

Λόγια ιερωμένου, παλιού μαϊντανού στα κανάλια, βαθιά αντιδραστικού, που μιλούσε και με τη δεύτερή του ιδιότητα, του ψυχίατρου, και τώρα μας τον ξανάφερε, μαζί με την κανονικότητα, η κρατική ΕΡΤ: Στυλιανός Καρπαθίου το όνομα, ας μην τον ξεχνάμε ούτε αυτόν, αγιάσει δεν αγιάσει, όπως ο Πορφύριος που λέγαμε.

Τον οποίο, θυμίζω, μας έμαθε σχετικά πρόσφατα ο μητροπολίτης Μόρφου, με την «επιστημονικά αποδεδειγμένη» άποψη πως, όταν μια έγκυος κάνει πρωκτικό σεξ και της αρέσει, «δημιουργείται επιθυμία, και η επιθυμία μεταδίδεται στο κυοφορούμενο βρέφος»![1]

Τέλος, μια ολόφρεσκη μα πάλι αιώνια αλήθεια. Με τον μητροπολίτη Ηλείας Γερμανό, που σε κινητοποίηση για την Πατρών-Πύργου είπε πως, λίγο πριν πάει, έκανε την προσευχή του. Και

«Για πρώτη φορά ακούω το Χριστό και μου απαντάει: “Γερμανέ, στείλε μήνυμα στον Πρωθυπουργό να δώσει εντολή στον υπουργό του να αρχίσει ο δρόμος Πάτρα-Πύργος-Ολυμπία-Τσακώνα αμέσως”».

Και δεν ξεχνάμε τον Παΐσιο, που δίδασκε πως ο Θεός παίρνει μικρά παιδιά, γιατί ο παράδεισος χρειάζεται μπουμπούκια αγγελούδια, κι όταν αυτά ζητήσουν τους γονείς τους, παίρνει και τους γονείς…, και πόσα άλλα, θα ’λεγα ο άπιστος, υβριστικά…

Καλή Σαρακοστή, αδερφοί.


ΥΓ. Και πού κολλάει ο τίτλος; Αλίμονο αν χρειαζόταν έστω και μία λέξη-σχόλιο. Απλώς, επειδή πέρασε μάλλον ντούκου, ήθελα κάπου να υπάρξει και αυτή η αλήθεια, με όσο πιο μεγάλα γράμματα γίνεται.




[1] Πέρα όμως από τις απόψεις του αγίου-περιβόλι που μας μεταφέρει ο Μόρφου, για τη δημιουργία της ομοφυλοφιλίας, έχει και τις προσωπικές του, πως «οι ομοφυλόφιλοι βρομούν, αναδίδουν μία μπόχα», πως «η αρσενοκοιτία έχει συγκεκριμένη μυρωδιά» κ.ά. –άρα περιττό ήταν το ροζ τρίγωνο, σκέφτομαι τώρα εγώ.

buzz it!

1/3/20

Στην κηδεία της κοινής, επιτέλους, λογικής

(Εφημερίδα των συντακτών 29 Φεβρ. 2020)



η υπέροχη Ανθή Ανδρεοπούλου στον ρόλο της φιλολόγου



* Στον παράδεισο της Hellman’s! Για την ακρίβεια, στον παράδεισο του διαφημιστικού της Hellman’s: η πιο ευφάνταστη αποδόμηση, γελοιοποίηση καλύτερα, της ετυμολογικής «σχολής» του Τσαρλατανείου του Άδωνη και των ομοίων:

«Η μαγιονέζα είναι ελληνική: Την ανακάλυψε μήνα Μάιον ένας κτηνοτρόφος από την Καλογρέζα: Μάιον συν Καλογρέζα: μα-γιον-έζα»·

«Ο σεφ είναι ελληνική λέξη, γιατί είναι αυτός που έφτιαχνε τα φαγητά: σ’ έφτιαξα ένα μπιφτέκι, σ’ έφτιαξα μια πίτα: σεφ»·

«Η κέτσαπ είναι ελληνική ανακάλυψη· βγάζανε την ντομάτα απ’ το χωράφι με την τσάπα: τσαπ και τσαπ και τσαπ –και βγήκε η κέτσαπ»!

Και πάντα με την επωδό: «Μα πόσα ελληνικά πχια!», που αναφωνεί η υπέροχη «φιλόλογος» της διαφήμισης, και γράφεται στην οθόνη μας, με κεφαλαία γράμματα.

Και ιδού, ετσίμπησαν οι αδωνοειδείς, και έπιασαν να εξετάσουν ξαφνικά ό,τι κατάπιναν αλλού αμάσητο ώς τώρα: «με την τσάπα βγαίνει η ντομάτα; πατάτα είναι;» και «εδώ δεν ξέρουνε ελληνικά [sic], ούτε πώς γράφεται το “πια”!»

Ενώ το βρίσκουν φυσικό ότι από το πλ-πλ των κυμάτων έγινε το πέλαγος ή ότι το hello είναι από το ομηρικό ούλε

Και η κωμική εικόνα ολοκληρώνεται με τις ανταγωνίστριες εταιρείες, που μήνυσαν τη Hellman’s για παραπλανητική διαφήμιση, η οποία κολακεύει «τον εγωκεντρισμό του μέσου Έλληνα καταναλωτή και της εικόνας που έχει για τη χώρα του […] ότι “οι ξένοι έχουν πάρει τα πάντα από μας”»!

Εγωκεντρισμός ο ελληναραδισμός, δηλαδή ο πούρος ρατσισμός;

* Η κηδεία της γλώσσας… Όμως, με τόσους υπερασπιστές και Λεωνίδες, πώς στο καλό την κηδεύουν και τη μοιρολογούν τη γλώσσα κάθε τρεις και λίγο –για την ακρίβεια, αδιαλείπτως, από χρόνους αρχαίους! Στοιχείο που ούτε καν αυτό δεν κινητοποιεί στο ελάχιστο την κοινή λογική:

Αν δηλαδή από αιώνες φτωχαίνει και πεθαίνει η γλώσσα, ας τα ξαναματαπούμε, πώς μεγαλούργησαν, χτες ακόμα, ο Σεφέρης κι ο Ελύτης;

Α όχι, στη δική μας πάντα εποχή, σήμερα, πεθαίνει η γλώσσα, αυτό είναι το προαιώνιο μοτίβο. Εννοώ πως πάντα στη δική τους εποχή πιστοποιούν οι εκάστοτε θρηνωδοί τον θάνατο. Αλλά ούτε αυτό τους λέει τίποτα.

Και στην αμείλικτη τότε ερώτηση σε ποια γλώσσα εκφράζονται οι ίδιοι, απαντώ μοιραία εγώ, πως θα φαντάζονται ότι αποτελούν εξαίρεση.

* Και όχι, δεν ήταν δικό μου σχήμα λόγου: «Στην κηδεία της ελληνικής γλώσσας» τιτλοφορούσε άρθρο της (Protagon.gr, 5.11.19) η Ρέα Βιτάλη:

«Μελετάω εδώ και καιρό αναρτήσεις [σ.σ. εννοεί: στα αγγλικά] στο Facebook. Χάνεται η γλώσσα μας. Αναρτήσεις ανθρώπων της ηλικίας μου– τι έχουν πάθει; Παραδοθήκαμε αμαχητί, λες και φέραμε ως βάρος την ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες και επιτέλους την ξεφορτωθήκαμε. [...] Πόσο άγρια παρελαύνει η αμορφωσιά, ισοπεδώνοντας στο διάβα της τα πάντα».

Ορκισμένη υμνωδός του Άδωνη η κυρία Βιτάλη, μοιραία ίσως είναι θρηνωδός της γλώσσας.

Όμως το ερώτημα, ξανά: σε ποια γλώσσα εκφράζεται τότε η ίδια;

* «Χάνουμε τη γλώσσα μας», πάλι καλά, ένα βήμα δηλαδή πριν απ’ την κηδεία, γράφει η Ματίνα Καλτάκη, σοβαρή θεατροκριτικός, συμφωνεί δε συμφωνεί κανένας πάντα με τις κρίσεις της –οι οποίες ωστόσο είναι διατυπωμένες σ’ αυτό που λέμε εξαιρετικά ελληνικά.

Τη χάνουμε τη γλώσσα μας, επειδή «η διδασκαλία της κλίνει επικίνδυνα στις εργαλειακές, “επικοινωνιακές” δυνατότητές της» (Καθημερινή 20.1.20). Ή, όπως έγραφε (και ξανασημείωνα) παλιότερα (30/9): «Εδώ και 30, αν όχι 40, χρόνια η πολιτική τάξη αποδεικνύεται ανίκανη να υπερασπισθεί την ελληνική παιδεία. Οι νέοι δεν μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα, την Ιστορία, την Ιστορία της σκέψης και τη λογοτεχνία – όλα αυτά που συναποτελούν την “ελληνική ταυτότητα”».

Εμ πού την έμαθε η ίδια, πριν από ποια 30 και 40 χρόνια;

* Στου κουφού την πόρτα…, εκεί είναι πια ασόβαρο να θέσει κανείς ανάλογες ερωτήσεις.

Λέω για τον γνωστό μας Τάκη Θεοδωρόπουλο, που έγραψε τελευταία τα επίσης γνωστά και διόλου αθώα ανιστόρητά του με τίτλο: «Απ’ τη “Βαβυλωνία” στην ανέκφραστη δημοτική» (Καθημερινή 16/2).

Ανέκφραστη δημοτική; εξαίρεση δηλαδή κι ο Τάκης. Πλάι σε Σεφέρη και Ελύτη, που ’λεγα πιο πριν.

* Και λοιπόν; Η Ιστορία δεν μας λέει τίποτα. Η Γλωσσολογία; σιγά τώρα. Ο κοινός νους; παρομοίως. Να διαβάσουμε; σιγά, και πάλι.

Παρ’ όλα αυτά, θα προτείνω ένα ευσύνοπτο, καινούριο σχετικά βιβλιαράκι, δεν χρόνισε ακόμα, το Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα του Νίκου Σαραντάκου, με αφορμή την προχτεσινή παρουσίασή του, από τους φίλους Μάρω Κακριδή και Παντελή Μπουκάλα.

Πρόκληση πάλι για τον κοινό νου, πριν καταβυθιστεί στα αδωνίτικα πλ-πλ.






buzz it!