15/4/12

από τον Όμηρο στον Μπαμπινιώτη, ή πώς φεγγάριασαν τα λάλητα

εξαιρετικός Μπουκάλας σε δύο συνέχειες:

Η παρανάγνωση της ποίησης και η γλωσσολαλία" και
"Ο Σωσύρ στην επικράτεια του ελληνικού τραγουδιού"

για την πλάκα που δεν είναι πλάκα, το τραγούδι "Γλωσσολαλιά"

ας μνημειωθούν (και) εδώ οι στίχοι, που δεν χώρεσαν στην επιφυλλίδα του Μπ., με παραπομπή στο ηχητικό ντοκουμέντο, γιατί καμία περιγραφή δεν αποδίδει την εκφορά του ακροτελεύτιου ονόματος:


Η γλώσσα που μου δώσατε μελώδησε στο στόμα,
ροδόσταμο που άνθισε στο πατρικό μου χώμα,
θαλασσινή η αύρα της, βουνίσια η πνοή της,
τον κόσμο όλο γύρισε, αλάργεψ’ η φωνή της.

Η ανατολή τη λάτρεψε, η δύση την καρπώθη,
πόθο γλυκό ζωντάνεψε σ’ αυτόν που τη ζυγώθη,
αθανασία γνώρισε στα έργα των ανθρώπων,
φεγγάριασε τη σκοτεινιά ξένων λαών και τόπων.

Γλώσσα μου μυριολάλητη πώς να σε ασημώσω
που 'σαι διαμάντι αδάμαστο, πέτρα για να στεριώσω,
έχω τον τρόπο μου εγώ την πέτρα να σηκώσω,
και αργυρούς θνητούς να βρω, τη γλώσσα ν' αρματώσω.

Αίσωπος, Όμηρος, Θαλής, Ηρόδοτος κι Αισχίνης,
Σόλων, Σωκράτης, Σοφοκλής, Καβάφης κι Ευριπίδης,
Πίνδαρος, Πλάτων, Πλήθωνας, Κάλβος και Καζαντζάκης,
Ερατοσθένης, Ηράκλειτος, Σεφέρης, Καρυωτάκης,
Γκάτσος, Ελύτης, Αξελός, Παπαδιαμάντης, Ζέη
Αναγνωστάκης, Κούμας, Κουν, Μάτεσης, Ωριγένης,
Σικελιανός και Παλαμάς, Γαζής κι Αριστοτέλης,
Παπαντωνίου, Γιανναράς, Βρεττάκος, Καμπανέλλης,
Μαβίλης, Σεβαστίκογλου, Ξενόπουλος, Διογένης,
και Μυριβήλης, Πιττακός, Δροσίνης, Δημοσθένης,
Επίκουρος, Ησίοδος, Γρυπάρης, Καββαδίας,
Αναξαγόρας, Αρίσταρχος, Βενέζης και Γοργίας.

Η γλώσσα που μας δώσατε σμίλεψε το σκαρί μας,
το νου με γνώση μπόλιασε, πότισε την ψυχή μας,
μάγεψε πλάνητες πολλούς, ξελόγιασε την πένα,
γένος και γης μπερδεύτηκαν, μεμιάς γενήκαν ένα.

Τα λάλητα, οι φθόγγοι της, θέριεψαν μύριες λέξεις,
οι λέξεις έβγαλαν φτερά και γέννησαν τις σκέψεις,
το γόνυ εκράτησαν ορθό στης Λευτεριάς το τάμα,
γλωσσολαλιά Ελληνική, της οικουμένης θάμα.

Γλώσσα μου μυριολάλητη, μήγαρις σε προδώσω,
μην τάχα σε απαρνηθώ, σ’ άλλα καλά να ενδώσω,
λαλιά μου, εσύ, πεντάμορφη, πάντα θα σε χρυσώνω,
που ’σαι διαμάντι αδάμαστο, πέτρα για να στεριώνω,
έχω τον τρόπο μου εγώ την πέτρα να σηκώνω
και τους χρυσούς θνητούς να πω, τη γλώσσα ν’ αρματώνω.

Ρίτσος, Τερζάκης, Κοραής, Κορνάρος, Πρωταγόρας,
Ψυχάρης, Τσίρκας, Συκουτρής, Χρυσολωράς και Ρώτας,
Αριστοφάνης, Βάρναλης, Βιζυηνός, Χορτάτσης
και Μακρυγιάννης, Σολωμός, Ρήγας και Σαμαράκης,
Αυγέρης, Ουράνης, Μαρκοράς, και Ισοκράτης, Θέσπις,
Ψαθάς και Χριστιανόπουλος, Μουσούρος, Προβελέγγης,
και Θουκυδίδης, Μένανδρος, Δελμούζος, Καρκαβίτσας,
Χ(ε)ίλων, Ροΐδης, Λάσκαρης, Χάκκας, Χατζής, Σκαρίμπας,
Εμπεδοκλής και Πλούταρχος, Κύρος Πανοπολίτης,
Κόραξ, Γοργίας, Βουτυράς, Σουρής, Βαλαωρίτης,
Ιορδανίδου, Αρβελέρ, Σαπφώ και Αλεξίου,
η Πολυδούρη, η Μιλλιέξ, Δέλτα και Σωτηρίου,
και Ιπποκράτης, Ξενοφών, Πολίτης, Εφταλιώτης,
Αισχύλος, Αινησίδημος, Λυσίας, Μπαμπινιώτης.

buzz it!

9/4/12

ο Κλούνι, ο Πρίσλι και οι Χαρλήδες

Αν πούμε "Χάρλι" Ντάβιντσον τη θρυλική Χάρλεϊ Ντάβιντσον, οι Χαρλεάδες θα γίνουνε Χαρλήδες!









Ώστε Τζορτζ Κλούνι, όπως γράφουν όλο και περισσότεροι αυτόν που γράφαμε ώς τώρα Κλούνεϊ; Και Ρούνι ο Γουέιν Ρούνεϊ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ; Ή Ρόμνι ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος Μιτ Ρόμνεϊ;

Πάσο. Πάμε λοιπόν κι εμείς, μη μείνουμε έξω απ’ το ρεύμα, την Ορθοδοξία:

Από του νυν, Πρίσλι ο Έλβις Πρίσλεϊ, Σέλλι ο Άγγλος ρομαντικός ποιητής Σέλλεϊ (Percy Bysshe Shelley), Σίντνι ή Σίδνι το Σίδνεϊ της Αυστραλίας, Χάρλι Ντάβιντσον (Ντέιβιντσον) η θρυλική Χάρλεϊ Ντάβιντσον, και τότε ο Χαρλεάς θα 'ναι Χαρλής, πληθυντικός Χαρλήδες!

Παλαιοημερολογιτισμό μού θυμίζει η ίσα ίσα λαϊφσταϊλάτη συχνά εμμονή, ο κρυφός αλεξηκωσταλισμός, στη «σωστή» απόδοση των ξένων ονομάτων, είτε πρόκειται για τον Κλούνι, σύμφωνα με νεότατη μόδα για τον Κλούνεϊ, είτε για τον Πόου, σύμφωνα με παλαιότερη μόδα για τον Έντγκαρ Άλλαν Πόε.

Όντως, το –ey στα Clooney, Shelley, Harley κτλ. δεν είναι –έι «καθαρό», δύο αυστηρά διακριτοί φθόγγοι (ε και ι), όπως θα το απέδιδε ένας μη αγγλομαθής· άλλο τόσο όμως δεν είναι και ένα «καθαρό», κοφτό -ι. Έχουμε λοιπόν δύο εναλλακτικές αποδόσεις, που απέχουν και οι δύο από το ξένο πρότυπο. Το ίδιο; Πιστεύω, όχι. Δοκιμάστε να πείτε το –έι κάπως γρήγορα, όχι σε δύο χρόνους: θα είναι πολύ πιο «πιστό» απ’ ό,τι ένα σκέτο –ι. (Και διόλου μην υποτιμούμε ότι το –έι, στο Κλούνεϊ, είναι πολύ κοντά στην εικόνα της ξένης λέξης, το Clooney.)*

Είναι γενικότερο όμως το θέμα. Ή οφείλει τότε κανείς να το αντιμετωπίσει γενικότερα.

Και τότε να πει και να γράψει: Σέρα ή και Ζέρα τη Σάρα. Και Έντζελα ή Έιντζελα την Άντζελα. Και Κέρον την Κάρεν. Και Σίμορ την Τζέιν Σέυμουρ του Ερρίκου του 8ου, ή την περίφημη νουβέλα Σέυμουρ του Σάλιντζερ. (Που Σίμορ την έδωσε ο καινούριος μεταφραστής του Σάλιντζερ --μακάρι να βρίσκατε σε καμιά βιβλιοθήκη τη μετάφραση του Σεραφείμ Βελέντζα στις εκδόσεις Γράμματα.)

Τέλος, Έντι τον Άντι. Όπου ο Έντι (Andy) Γουόρχολ πια θα είναι ίδιος με τον Έντι (Eddie) Μέρφι!

Ξέρω, εδώ έστησαν χορό τρανό οι υπέρμαχοι της λατινικής γραφής.

Που θα τους παρακαλέσω, για να μη λέμε τα ίδια και τα ίδια (π.χ. εδώ, εδώ κ.ά.), να μου πούνε πώς προφέρεται ο Grae Cleugh, o συγγραφέας του θεατρικού έργου Fucking games, που ούτε οι ηθοποιοί που το έπαιζαν δεν ήξεραν να με φωτίσουν! Με λατινικά στοιχεία γραφόταν το όνομά του και έξω απ’ το θέατρο, και στο πρόγραμμα της παράστασης, και σε εκτενή συνέντευξη του σκηνοθέτη της παράστασης, και σε κριτική που ακολούθησε (Καθημερινή 30.4.11), και σε δελτίο τύπου που αναπαραγόταν σε διάφορα έντυπα ή μπλογκ. Αντιγράφω: «Όπως έγραψε ο Μάικλ Μπίλινκτον του The Guardian: “Η δράση στο έργο του Cleugh είναι όσο απερίφραστη όσο κι ο τίτλος [...]. Όπως κι ο Μαρκ Ρέιβενχιλ, ο νεαρός Σκωτσέζος συγγραφέας υπαινίσσεται ότι … ”» κτλ. Θα το προσέξατε: Μάικλ Μπίλινκτον και Μαρκ Ρέιβενχιλ στα ελληνικά, αλλά με λατινικά στοιχεία ο συγγραφέας του έργου που ίσα ίσα έπρεπε να διαφημιστεί! (Πέρασαν μήνες, σπάνια έβρισκες ελληνική γραφή, και τότε σε κάθε δυνατή εκδοχή, με επικρατέστερη την Γκράε Κλεγκ· ώσπου ήρθε ο συγγραφέας στη χώρα μας, τον ρώτησαν και είπε «Κλυ», με κλειστό –υ…)

Αλλά στο θέμα μας, μην ξεχνάμε: Πρίσλι, Σέλλι και Χαρλήδες!


* Βλ. και σε παλαιότερο κείμενό μου: «Η τάση να αποδοθεί πιστά η προφορά, αναμορφώνοντας τον Γκράχαμ Σουίφτ σε Γκρέιαμ Σουίφτ, ή και τον Πόε σε Πόου, μας απομακρύνει εξίσου από την εικόνα του ονόματος, και πάντως έχει, ας δεχτούμε, νόημα μόνο αν μιλάει κανείς με ξενική προφορά. Γιατί αν μιλήσει ελληνικά, ακολουθώντας τη φωνητική της ελληνικής γλώσσας, τότε το Γκρέιαμ, αντί για το ελαφρώς συμβατικό Γκράχαμ, είναι, νομίζω, τερατώδες. Και σκεφτείτε τώρα ξαφνικά να διορθώσουμε σε Ρόοζβελτ τον Ρούζβελτ, Τζιμπρώλταρ το Γιβραλτάρ, Βα(γ)ουένσα τον Λεχ Βαλέσα».

buzz it!

7/4/12

διαφημίζουμε (2), ή η Λευκή, η μέταλ και ο Γιάννης Χρήστου

διαφημίζουμε, πάντοτε ασύστολα,

τους ιστότοπους των φίλων μας, βεβαίως της Λευκής Χριστίδου,


και τις επικείμενες (όχι «επερχόμενες», να ’χετε την ευχή του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων Πάντων) εκθέσεις τους (2-22 Μαΐου στο CAID)




                                                * * *

αλλά και τους ιστότοπους αγνώστων μας, όταν είναι για τον Γιάννη Χρήστου

είχα υποσχεθεί να αναφερθώ εκτενέστερα σε μια βραδιά που οργάνωσαν τα νέα, άγνωστά μου παιδιά, αυτά που ετοιμάζουν μια ταινία για τη ζωή και το έργο του Χρήστου· νίκησε άλλη μια φορά η τεμπελιά, πέρασε καιρός, δεν έχει νόημα να γράψω τώρα, έχει όμως νόημα να πω για το εξαιρετικό δείγμα της δουλειάς τους που μας έδειξαν και που αξίζει να την ενισχύσουμε: δείτε και μόνοι σας λοιπόν στο σάιτ, και, αν νομίζετε, κάντε κλικ στο donate, στο κάτω μέρος της αρχικής σελίδας


                                                * * *

επίσης, διαφημίζουμε ενθουσιωδώς τις εκπομπές αγνώστων μας, το School-Tube, μια καινούρια εκπομπή της ΕΤ1 (Σάββατο 6 μμ --και επανάληψη Κυριακή προς Δευτέρα, 00.45, αλλά από τη ΝΕΤ) που καταγράφει την καθημερινότητα των εφήβων σε όλη την Ελλάδα

από την εκπομπή στις Σέρρες κρατώ τη μεγαλειώδη ατάκα του 15χρονου Αλέξανδρου για τη μουσική μέταλ: «Στη μέταλ βασικά έχω ακούσει την περισσότερη αγάπη από κάθε άλλο είδος»! («Η μέταλ είναι μία μουσική που είναι γεμάτη συναισθήματα» είχε πει προηγουμένως· «όχι αυτό που νομίζουν οι περισσότεροι, ότι είναι μια μουσική που έχει μόνο μίσος, θυμό…»)

και στέλνω χαιρετίσματα π.χ. στον παλιό φίλο αλλά πλέον Ιερεμία της κυριακάτικης Καθημερινής που νομίζει πως άλλη είναι η «χαλασμένη» «νεολαία που μουντζώνει»...

buzz it!