28/12/19

Θάνος Μικρούτσικος, μια ολόκληρη εποχή από μόνος του (1947-2019)


στο καλό, Θάνο!


δοκιμαστικό για την "Καντάτα για τη Μακρόνησο", 1976



από τον «Σχοινοβάτη» (2004) σε ποίηση Ρίτσου, με τη Γεωργία Συλλαίου
από τα σπουδαιότερα τραγούδια, όχι απλώς του Μικρούτσικου αλλά των τελευταίων δεκαετιών –και πάλι, μετριοπαθής νομίζω είμαι

buzz it!

22/12/19

Κάποιοι μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι, ο φουστανελάς κος Γιανναράς, και οι τραγοπροβιές

(Εφημερίδα των συντακτών 21 Δεκ. 2019)



* Κάποιοι μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι. Αγραμματοσύνη οπωσδήποτε, αλλιώς σκέτος πολιτικαντισμός, μπορεί να οδηγεί στην αντιμετώπιση ενός (οποιουδήποτε) συνθήματος σαν να είναι αυστηρός γενικευτικός κανόνας, κατάληξη επιστημονικής διατριβής κτλ.

Παραβλέποντας, στην καλύτερη και αθωότερη περίπτωση, τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των διαφορετικών κατηγοριών λόγου, με τις ειδικές κάθε φορά λειτουργίες τους –από τον γραπτό, και μάλιστα δοκιμιακό, λόγο, ώς τον προφορικό, καθημερινό λόγο, έπειτα την αργκό και τα συνθήματα κ.ο.κ., χώρια τα πολυπληθή και πολυποίκιλα σχήματα λόγου.

Κι αρχίζουν οι πολεμικές ιαχές, έως και προσφυγή, λέει, στον Άρειο Πάγο, περίπου για να απαγορευτεί το σύνθημα κτλ. Εθνικιστικής προέλευσης φαιδρότητες, κατά κανόνα, που αποβλέπουν κυρίως στο γυαλί, πιστεύω ακράδαντα εγώ.

* Και καλά οι υπερπατριώτες και τα εθνίκια, αλλά συχνά παρακολουθούμε σοβαρούς κατά τεκμήριο δημοσιολόγους, σ’ ένα κρεσέντο (απολιτικής, εξ ορισμού) ηθικολογίας και (απολιτικού, εξ ορισμού) καθωσπρεπισμού απέναντι στο επικατάρατο σύνθημα «Μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι».

Που, ιδίως αυτό, μ’ όλη την προγραμματική αγριάδα του, λειάνθηκε μέσα σε μια έκρηξη συλλογικού χιούμορ, που έδωσε πλήθος ευφάνταστες σουρεαλιστικές κατασκευές, πάσης φύσεως φράσεις με επωδό το εν λόγω σύνθημα, όπως «Εγώ για κείνον χάνομαι, μα άλλη τον φασώνει· μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι», «Το τσίπουρο τελείωσε κι η μπίρα με φουσκώνει· μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι», «Τα βράδια στην Αθήνα οι γάτοι είναι μόνοι· μπάτσοι γουρούνια δολοφόνοι» κ.ά.

Ταραχή λοιπόν μεγάλη και τώρα, και σ’ ένα από τα μαρινάκικα έντυπα διαβάζω πάλι για «τα παιδιά αυτά [που] δεν είχαν και δεν έχουν μια “στέρεη ιδεολογία”, επειδή έχουν μεγαλώσει μέσα στον εικονικό κόσμο του Internet και η ψηφιακή τους κουλτούρα δεν τους επέτρεπε [...] να κατανοήσουν πολλές φορές πού τελειώνει το σαλόνι και πού αρχίζει… το λογισμικό!» Ή για μια «απαράδεκτη γενίκευση, [που] υπονοούσε ότι όλοι οι αστυνομικοί είναι δολοφόνοι (κάτι που ειδικά σήμερα ακούγεται ως εντελώς εξωφρενικό, αφού χρειαζόμαστε την Αστυνομία όσο ποτέ άλλοτε για να κυκλοφορούμε ασφαλείς στις πόλεις μας)» κ.ά.

Εν πάση περιπτώσει, και εφόσον δεν καταργούμε όχι μόνο τα ίδια μας τα μάτια αλλά και την ποικιλοτρόπως τεκμηριωμένη ιστορική γνώση, εντάξει, χαλαρώστε παιδιά:

«ΚΑΠΟΙΟΙ μπάτσοι, ΚΑΠΟΙΑ γουρούνια, ΚΑΠΟΙΟΙ δολοφόνοι», ή «ΚΑΠΟΙΟΙ μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι!»

Ώστε υπολήψεις δεν θίγουμε και καρδιές δεν χαλάμε…

* Η χαμένη παράδοση, ξανά: «Μέρες πάλι γιορτινές, και ολόκληρη η βανδαλικά εξομοιωμένη Ελλάδα πιθηκίζει τον χριστουγεννιάτικο “στολισμό” της Βόρειας Ευρώπης: Κάποτε τα Ελληνόπουλα τραγούδαγαν τα κάλαντα κρατώντας στολισμένο καράβι, τώρα…» κτλ.

Τώρα, λέει, ένας «κοκκινοντυμένος υπερήλικας», «πλαστικά [!] έλατα» και «φωτάκια που αναβοσβήνουν»…

Είναι δυνατόν; σήμερα ακόμα; και με τέτοιο ύφος;

Ναι, είναι· αν είσαι ο Χρήστος Γιανναράς, και τιμάς ο ίδιος την παράδοση, κυκλοφορώντας με φουστανέλα και με στριφτή μουστάκα.

(Και μιλάς, δεκαετίες τώρα, για «Ελληνώνυμους», όπως συχνότατα για «Ελλαδιστάν» και «ελληνώνυμο κρατίδιο»: άλλη «παράδοση» αυτά, άλλο «ήθος».)

* Για ερωτευμένους αυστηρώς. Μικρό δώρο στους ερωτευμένους, γιορτές που ήρθαν, για τα πάρτι ή τα ραντεβού της παραμονής, ιδίως της Πρωτοχρονιάς, μαζί με το φιλί στην αλλαγή του χρόνου λ.χ.

Μαζί με το φιλί λοιπόν κι ένα φλογάτο τριαντάφυλλο ενδεχομένως, μακάρι και δαχτυλίδι, χαϊδέψτε της το χέρι και πείτε της περιπαθώς: «γι’ αυτά τα σαν τρούφες τρυφερά σου χέρια!»

Αν τώρα έξαλλη σας δώσει το τριαντάφυλλο να το φάτε, που της είπατε τρούφες τα χέρια της, διαβεβαιώστε την πως έτσι γράφει ένας μεγάλος ποιητής, ο Νερούδα, στην περίφημη συλλογή του Είκοσι ερωτικά ποιήματα!

Βέβαια ο ποιητής γράφει: tus manos suaves como las uvas, δηλαδή τρυφερά χέρια σαν τα σταφύλια, σαν ρώγες σταφυλιού (χρωστώ την επισήμανση στον φίλο Γ. Κόκκινο), κι ο μεταφραστής, θέλοντας να κρατήσει σώνει και καλά την παρήχηση suaves-uvas, τα τρυφερά χέρια τα ’κανε τρούφες!

Πάλι καλά, θα μπορούσε να τα κάνει λόγου χάρη «τραγοπροβιές».

Κι αφού βρεθήκαμε στην παρήχηση τού -τρ (η οποία, ψιλά γράμματα, δεν μπορεί επ’ ουδενί να αποδώσει την απαλότητα τού suaves-uvas), εδώ είναι που ταιριάζει αυτό για την Τραχανοπλαγιά που φαντασιώνεται πως είναι Μπαρτσελόνα.

buzz it!

15/12/19

Εκβιαστές λογοκριτές και αθώοι ένοχοι

(Εφημερίδα των συντακτών 14 Δεκ. 2019)


* Στυγνά εκβιαστικές είναι πλείστες όσες μηνύσεις και αγωγές, και όχι μόνο κουτοπόνηρες (διάβαζε: πανούργες) και εκδικητικές, όπως έγραφα το περασμένο Σάββατο.

Επιτρέψτε μου τη συμπλήρωση, είναι σημαντικότατη παράμετρος αυτής της κατηγορίας μηνύσεων και αγωγών, που κατατίθενται με απόλυτη συνείδηση πως είναι έωλες, και όντως δεν κερδίζονται, όμως καταταλαιπωρούν, από μιαν άποψη δηλαδή τιμωρούν, τον εγκαλούμενο, εξασφαλίζοντας μικρή χαρά και μεγάλη δημοσιότητα στον μηνυτή.

Εκβιαστικές λοιπόν, γιατί, πέρα από τον εγκαλούμενο, βροντοφωνάζουν προς πάσα κατεύθυνση: εγώ δεν σηκώνω μύγα στο σπαθί μου, καθίστε καλά, αλλιώς κοιτάτε τι σας περιμένει… κτλ.

Από τους μετρ του είδους, από τους ελάχιστους που μπόρεσα να αναφέρω (Σεφερλή, Μπογδάνο κ.ά.), ο άγιος Πειραιώς, που σε μια μάλιστα παρέμβασή του στην εφημερίδα εδώ επισύναπτε και τα «ιδιωτικά συμφωνητικά μεταμέλειας» που είχε πετύχει με δύο θύματά του!

* Άλλος σταρ, που αυτόν, μεγάλη μου παράλειψη, δεν τον ανέφερα και σπεύδω να επανορθώσω, ο περιλάλητος Κούγιας, που μοιάζει να αφιερώνει τον μισό χρόνο της επαγγελματικής του ενασχόλησης, μοιράζοντας urbi et orbi εξώδικα –τρέμετε λαοί.

Παράλειψή μου, είπα, καθώς μάλιστα ήταν «οι μέρες του Αλέξη», του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Και, μέρες του Αλέξη, πάντα θυμόμαστε την επαναληπτική, την πολλαπλή δολοφονία του 15χρονου, από τα ΜΜΕ ώς τις αίθουσες του δικαστηρίου.

Όπου λόγου χάρη ο συνήγορος υπεράσπισης του φονέα Κορκονέα βρήκε να σχολιάσει, ανάμεσα σε διάφορα έγγραφα, και την τελευταία σχολική έκθεση του δολοφονημένου!

«Αλ. Κούγιας: Κοιτάξτε ορθογραφία, κοιτάξτε πόσα λάθη έχει. Στερείται παντελώς λεξιλογίου.
»Ζωή Κωνσταντοπούλου (συνήγορος της οικογένειας του θύματος): Γι’ αυτό τον σκότωσε ο πελάτης σας;
»Κούγιας: Φανταστείτε τι θα έκανε στα 8, στα 9, στα 10, στα 11 του χρόνια, αν γράφει έτσι στα 15 του.»

 * Και στον απόηχο των φετινών ημερών του Αλέξη, βράδυ Κυριακής στο Πασαλιμάνι, πλήθος τρικάκια στο πεζοδρόμιο: ο μαίανδρος, και με κεφαλαία: Λαϊκός Σύνδεσμος / Χρυσή Αυγή.

Και σκεφτόμουν τώρα πόσο εξαφανισμένοι είναι τελικά οι καταπτοημένοι, λέει, Χρυσαυγίτες, που μες στην κυριακάτικη πολυκοσμία υπενθύμισαν πανηγυρικά την ύπαρξή τους, ενώ όλο και για κάποιες επιθέσεις τους διαβάζουμε, ελάχιστες από τις πολύ περισσότερες που θα γίνονται –κι ας είναι κι αυτές ελάχιστες σχετικά με όσες γίνονταν χτες ακόμα. Να χαρούμε όμως; Μπορεί. Αλλά δεν, δεν βγαίνει.

Και λίγα μέτρα παρακάτω, σ’ ένα σημείο επάνω στο φαρδύ πεζούλι, προσοχή: όχι σε καμιά γωνιά ή πλάι σε σκουπίδια, αλλά σε περίβλεπτη θέση, μια στοίβα ξεψαχνισμένα σιντί. Από Μιχάλη Χατζηγιάννη έως «Μπαχ, Ο κορυφαίος συνθέτης όλων των εποχών». Και πεταμένη χάμω η αδειανή, η θαρρείς προσεχτικά αδειασμένη, σακούλα. Το σενάριο, νομίζω, προφανές.

Τουλάχιστον, με το ξεψάχνισμα της λείας, να το γλίτωσε το ξύλο ο φουκαράς;

* Και μήπως τότε, σκέφτομαι διάφορα παρανοϊκά, να ξεγελάσω την ανήμπορη λύσσα μου, μήπως τότε μια σακούλα σιντί στο χέρι κάθε καταραμένου της γης μπορεί να του εξασφαλίζει τη σωματική του ακεραιότητα;

Γιατί πως θα γλιτώσουμε απ’ τους Χρυσαυγίτες έτσι εύκολα, μάλλον αυταπάτη είναι.

Ίσα ίσα, διόλου απίθανο και να πυκνώσουν οι επιθέσεις, έστω σε αυτοσχέδια βάση, στο γενικότερο πλαίσιο της διάχυτης και νομιμοποιημένης βίας. Με άμεση σχεδόν αναφορά στην επίσημη πολιτεία και πλάτες τους μια εκτραχηλισμένη κοινωνία.

* Απαλλαγή λόγω παραγραφής· αθώωση, όχι. Μια και βρεθήκαμε γενικότερα στα λημέρια της δικαιοσύνης, ανάγκη πάσα, ανάγκη κατεπείγουσα, να βρεθεί άλλος όρος για τον «αθώο λόγω παραγραφής».

Γιατί δεν νοείται η ομολογημένη ενοχή του Τσουκάτου να γίνεται αθώωση λόγω παραγραφής. Και, το αθλιότερο, να δηλώνει ότι δικαιώθηκε, ο απλώς απαλλαγμένος.

Και δεν νοείται η πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση για κατά συρροή ασέλγεια εις βάρος ανηλίκων του Ν. Γεωργιάδη να μην επανεξετάζεται σε έφεση λόγω παραγραφής, κι αυτό να λέγεται αθώωση. Και, το επίσης τρισάθλιο, να βγαίνει να δηλώνει θύμα σκευωρίας και δικαιωμένος, ο απλώς απαλλαγμένος.

Η δικαιοσύνη τη δουλειά της, αλλά εμείς, με τη δικαιότερη και ακριβολόγα γλώσσα, τη δικιά μας.

buzz it!

8/12/19

Κουτοπόνηρες, εκδικητικές μηνύσεις και αγωγές

(Εφημερίδα των συντακτών 7 Δεκ. 2019)



* Ταρίφες αγίων: Διαμαρτύρεται ο άγιος Πειραιώς, με επιστολή του στα Νέα: «καθυβρίζομαι [σ.σ. από συνεργάτη της εφημερίδας] ως “κήρυκας του μίσους στα πρωινάδικα”, ως “χρυσαυγίτης”, και προπηλακίζομαι με την εξυβριστική προτροπή: “Βγάλτε τον σκασμό λοιπόν, κήρυκες του μίσους”…»

Εγώ όμως, διαμαρτύρεται ο άγιος, έχω 30 συσσίτια στη μητρόπολή μου, όπου «σιτίζονται καθημερινώς 7.500 συνάνθρωποι [σ.σ. όχι, δεν γράφει «μας», «συνάνθρωποί μας»] χωρίς διάκριση θρησκείας, χρώματος ή εθνοτικής προελεύσεως»· και εγώ είμαι ο μόνος ιεράρχης που στηλίτευσε «τον παγανιστικό και αποκρυφιστικό χαρακτήρα του μορφώματος της Χ.Α.»· τέλος, ο άγιος παραθέτει χωρία από το Κοράνι, που δείχνουν πως ίσα ίσα εκείνο είναι κήρυκας του μίσους. Οπότε δεν νοείται, καταλήγει, «να ανέχεσαι τον εποικισμό της πατρίδας σου με ομοπίστους των εχθρών σου…» κτλ.

* Μπα, δεν αναζητούμε σώνει και καλά ειρμό. Παρατηρούμε απλώς τον άλλοτε τιμωρό ιεράρχη με τη ρομφαία των αγωγών και τις απαιτήσεις εκατομμυρίων ευρώ να καλλιγραφεί μιαν απλή επιστολή, υπόδειγμα καταλλαγής.

Και αναζητούμε τον κώδικα, τη σχετική κλίμακα αξιών του αγίου με τον σχετικό τιμοκατάλογο:

Να καθυβρίζεται λοιπόν και να προπηλακίζεται να βγάλει τον σκασμό κοτζάμ ιεράρχης, να τον λένε κήρυκα μίσους (στα πρωινάδικα!) και χρυσαυγίτη, δεν θα ’ναι φαίνεται και τόσο τρομερό. Με μιαν απλή επιστολή, όλα καλά.

Αντίθετα, άμα του γράψουν ότι κάποια λόγια του (προσοχή: όχι ο ίδιος, αλλά κάποια λόγια του) «είναι αρμοδιότητας ψυχιάτρου», λόγια εξάλλου που απηχούν τη χιλιοδιακηρυγμένη εναντίωσή του στην ομοφυλοφιλία («οι ομοφυλόφιλοι έκαναν αξία ζωής τον σωλήνα αποβολής των περιττωμάτων του ανθρώπινου σώματος»), τότε ζητάει κάτι ψωροεκατομμύρια ευρώ, δέκα τον αριθμό!

Είναι κι αυτή μια κλίμακα, «νιώθεται», που λέει ο ποιητής.

* «Ένοχος», εν πάση περιπτώσει, ήταν και τότε κάποιος συνεργάτης, η αφεντιά μου, της ίδιας εφημερίδας, των Νέων.

Μόνο που τότε, μου ’ρχεται ξαφνικά η ιδέα, τα Νέα δεν ήταν του Μαρινάκη, προστάτη του αγίου. Οπότε ο άγιος δεν θα στρεφόταν τώρα κατά του ευεργέτη του, αφού, ως γνωστόν, μια αγωγή στρέφεται πάντοτε κατά του συντάκτη και κατά της εφημερίδας.

Αλλά τόσο μικρός ο άγιος; Μπα, η άρρωστη η σκέψη η δική μου…

Μπορεί όμως και να ’ναι απλώς πως το ’χτισε τότε το τείχος προστασίας γύρω απ’ τον πύργο της εξουσίας του, εξασφάλισε επίσης τη μέγιστη δημοσιότητα με τις πάσης φύσεως αγωγές του και τώρα είπε να ενδυθεί τον μανδύα του μεγάθυμου ιεράρχη που θα όφειλε να είναι.

* Έτσι όπως στερεώνει την εξουσία του ο νεοσσός της πολιτικής, που δεν τον προλάβαμε στο αβγό και τώρα τον έχουμε εθνοπατέρα, πρώτο τραπέζι πίστα σ’ όποιο κανάλι ανοίξεις.

Και μεθυσμένος από τη γρήγορη άνοδό του, εξακολουθεί να επιδίδεται σε κάθε είδους θεατρινισμό και πρόκληση, βρήκε όμως καθώς μπουσούλαγε και το κουτί με τα σπίρτα. Και άρχισε να γίνεται και αλλιώς επικίνδυνος ο Μπογδάνος.

Που κι αυτός, με όσα επονείδιστα κι αν τον στολίζουν καθημερινά, από αγράμματο και αστοιχείωτο (με αποδείξεις, φυσικά), ακροδεξιό, πλυντήριο της Χρυσαυγής και πλήθος άλλα, το «ρουφιάνος» τον πλήγωσε βαριά, κι έστειλε πολυσέλιδο εξώδικο στην Ελληνοφρένεια!

Κι αν δεν της έχω σούρει της εκπομπής αυτής... Αλλά τώρα, ούτε λόγος, μαζί της.

* Οι εκδικητικές μηνύσεις και αγωγές, που γίνονται με απόλυτη γνώση πως δεν ευσταθούν, όμως θα ταλαιπωρήσουν αρκούντως τον εγκαλούμενο και –κοινός παρονομαστής– θα συντηρήσουν στη δημοσιότητα τον τάχαμου αδικημένο που αποζητάει το δίκιο του, χτίζοντας το προφίλ του άτεγκτου και του πολλά βαρύ, είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, τόμος, τόμοι ολόκληροι.

Από τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις θέλω να κατονομάσω, εντελώς ενδεικτικά, τον Σεφερλή που τραβολογάει την Έλενα Ακρίτα, επειδή μίλησε για τον χυδαίο, ρατσιστικό, ξενοφοβικό κτλ. χαρακτήρα του έργου του· τον Ζουγανέλη που, αφού γέμισε το διαδίκτυο με ευθέως ρατσιστικές δηλώσεις, εν ονόματι του αντιρατσιστικού παρελθόντος του μηνύει όποιον τον κατάγγειλε για ρατσιστή· ή, περνώντας στο κωμικό πια, τον Σμαραγδή που απείλησε με αγωγές όλους τους κριτικούς που, αντιπροσωπεύοντας «την αισθητική της ξυρισμένης μασχάλης» (!), «λάσπωσαν» το έργο του.

Μακάρι να υπήρχε όρεξη να ασχοληθεί κανείς αναλυτικά, όσο ψυχοφθόρο κι αν είναι.

buzz it!