Περί αγιοσύνης ασεβή

(Εφημερίδα των συντακτών 23 Ιουλ. 2016)

Θείος Ιούλιος μήνας, ημέρα Κυριακή, την προπερασμένη Κυριακή, λίγο πριν απ’ το σούρουπο, βόλτα στο Πασαλιμάνι, που τα κατάφερε, απροπό, και κράτησε το παλιό του όνομα, λίγοι το λένε με το αρχαιοελληνικό του: Ζέα, ενώ, απ’ την άλλη, ελάχιστοι κρατούν το Τουρκολίμανο, ίσως γιατί το «τουρκο-» δείχνει αμεσότερα την επικατάρατη καταγωγή του, επικράτησε έτσι το Μικρολίμανο, όπως το είπαν επί Σκυλίτση, μια και στην περίπτωσή του το αρχαίο Μουνιχία χλεύαζε τον εθνογλωσσικό μεγαλοϊδεατισμό· περίπου την ίδια εποχή, στο ίδιο πνεύμα της πατριωτικής αναβάπτισης, έκαναν «ελληνικό» ή «βυζαντινό» τον παραδοσιακά τούρκικο καφέ: εννοείται· μόνο όπου μας βολεύει τις ευλαβούμαστε τις παραδόσεις!

Ξεστρατίσαμε με τις ιδεοληψίες· πίσω στη βόλτα στο Πασαλιμάνι, Κυριακή πριν απ’ τον θάνατο του Μαρωνίτη, που άλλαξε την επικαιρότητα –όμως το θέμα μας, φευ, πάει πάντα πέρα από επικαιρότητες. Στο έμπα στο Πασαλιμάνι, λοιπόν, και κάτι ψαλμωδίες έρχονται απ’ την απέναντι μεριά. Την επομένη, Δευτέρα 11 του μηνός, ήταν της αγίας Όλγας, θυμήθηκα, κι απέναντι, στο Ναυτικό Νοσοκομείο του Πειραιά, χωνεμένο θαρρείς στον εξωτερικό τοίχο είναι ένα παρεκκλήσι στο όνομά της, που ίσα που το προσέχεις πάνω στη στροφή· μπαίνεις σ’ ένα καμαράκι δύο επί τρία: καναδυό εικονίσματα κι ένα μανουάλι με κεριά, ενώ μια στενή μαρμάρινη σκάλα οδηγεί σ’ ένα άλλο καμαράκι, τρία επί τέσσερα, άντε πέντε, αυτό είναι το εκκλησάκι, με το τέμπλο του, ένα στασίδι για τους ψάλτες και κάτι λίγες καρέκλες.

Καθώς πλησίαζα, απ’ τα μεγάφωνα άρχισε να ακούγεται πια κήρυγμα, ατέλειωτο, όχι, δεν ήταν η φωνή του Πειραιώς, ίσως και να μην καταδέχεται τοσαδά εκκλησάκια, απέξω κόσμος στα πεζοδρόμια, μουσικοί της φιλαρμονικής περίμεναν, ασύντακτοι ακόμα, για τη λιτανεία, το κήρυγμα δεν έλεγε να τελειώσει, συνέχισα λίγο τη βόλτα, γύρισα, ακόμα το κήρυγμα, κάποτε τέλειωσε, στριμώχτηκα και μπήκα μέσα, ο μεγάλος εσπερινός ήταν στα τελειώματα, άκουσα να ψέλνουν για την Όλγα εκ Ρωσίας, δεν είχα ιδέα, τη βασιλίδα, μπα! Έπειτα βγήκαν εξαπτέρυγα, παπάδες κι ένας ολόξανθος γαλανομάτης διάκος, ξενόφερνε, δεν ήταν ιδέα μου, σίγουρα Ρώσος, είπα, οι ψάλτες με μίνι ντουντούκα όλο παράσιτα, να σου τρυπάν τ’ αφτιά, κατεβήκαμε τα σκαλιά, στο πεζοδρόμιο έγινε η αρτοκλασία, ξεκίνησε η λιτανεία, άρχισε η μπάντα να παίζει έναν γρήγορο, σχεδόν χορευτικό, σκοπό, σκανδαλωδώς μη θρησκευτικό, θα έλεγα. Έστριψε η πομπή, εγώ πήρα το Πασαλιμάνι προς τα πίσω πια.

Κι αμέσως μπήκα όλο περιέργεια στο ίντερνετ, να δω ποια ήταν η εκ Ρωσίας και βασιλίς:

Αρχές του 10ου αιώνα, η ευγενούς καταγωγής Όλγα παντρεύεται τον Ιγκόρ, μετέπειτα αρχηγό του κράτους των Ρως, προγόνων των σημερινών Ρώσων.  Αργότερα,  Δρεβλιανοί,  μέλη μιας άλλης σλάβικης φυλής, δολοφονούν τον Ιγκόρ, ο θρόνος περνάει στον γιο τους, που είναι βρέφος, η Όλγα αναλαμβάνει την επιτροπεία, και βασιλεύει έτσι για δύο δεκαετίες. Πρώτο της έργο, να εκδικηθεί τον χαμό του άντρα της. Αποκεφαλίζει Δρεβλιανούς, άλλους τους καίει ζωντανούς, φορτώνει άλλους σε καράβια και τους βυθίζει στη θάλασσα, καλεί τάχα σε γεύμα κι άλλους, τους περνάει κι αυτούς από μαχαίρι, 3 με 5.000! Εξακολουθώ να διαβάζω, περίεργος να δω πώς άγιασε, μαρτύρησε ή τι. Στην πολιορκία μιας πόλης ζητάει, για να τους χαριστεί, να της δώσουν από κάθε σπίτι ένα οικόσιτο περιστέρι, κι αφού απομακρύνεται με τα δώρα της, βάζει φωτιά στα πόδια των περιστεριών (τους δένει αναμμένα κάρβουνα, σύμφωνα με άλλη πηγή), κι αυτά αλλόφρονα γυρνούν ενστικτωδώς στα σπίτια τους, παίρνουν φωτιά οι ξύλινες στέγες, καίγεται όλη η πόλη!

Ε, μετά, η Όλγα έγινε χριστιανή, εργάστηκε για τη διάδοση του χριστιανισμού, κι έτσι ανακηρύχτηκε αγία και ισαπόστολος –τόσο απλά!

Μια νοερή ταινία σπλάτερ ήταν εντέλει η βόλτα μου, που τύφλα να ’χουν όλοι οι Ταραντίνο· στο σπίτι πια, διάβασα πως κάπου εκτίθενται για προσκύνημα τα ομματοϋάλια του καινούριου αγίου, του Παΐσιου –πάλι καλά, είπα, σε σχέση με τις πλαστικές παντόφλες του που είχαν εκτεθεί τώρα κοντά σε κάποια εκκλησία στην Κύπρο! Και θυμήθηκα πως μόλις πριν, στην απόλυση του εσπερινού, ανάμεσα στους δέκα-δώδεκα οσίους, αγίους, ιερομάρτυρες κτλ. που μνημονεύονται, από τους χιλιάδες που υπάρχουν, ήταν και ο Παΐσιος!

Και βέβαια, όχι· ο Παΐσιος δεν έχει σχέση με την αγριότητα, τη νοσηρότητα καλύτερα, της Όλγας. Είναι όμως ο γέρων με τις περίφημες διδαχές, άσε τις (ψευδο)προφητείες που μας ταΐζει σχεδόν καθημερινά μια ακροδεξιά φυλλάδα, πως ο Θεός παίρνει κοντά του ακόμα και μικρά παιδιά, απ’ τη μια «γιατί ο παράδεισος χρειάζεται μπουμπούκια», απ’ την άλλη γιατί μπορεί να γίνονταν κακοί άνθρωποι όταν μεγαλώναν, και άλλα, εξίσου ανατριχιαστικά.

Και σκέφτομαι πως άγιοι θα ’ναι μάλλον όσοι εξακολουθούν, με όλα αυτά, και πιστεύουν.