Απώλεια αισθήματος δικτατορίας κι ένα κουίζ

(Εφημερίδα των συντακτών 27 Ιουλ. 2019)

σε Παρθενώνα τους είχαν (Κανελλόπουλος), αστακούς τρώγαν (Παττακός), ψυχασθενείς γίναν (Μιχαηλίδου)

* Γράφω ημέρα Τετάρτη, γιορτή της δημοκρατίας, δεξίωση στο προεδρικό μέγαρο, και με το ένα μάτι στην τηλεόραση περιμένω, εύχομαι, παρακαλώ, να βρεθεί κάποιος από τους μπόλικους ψυχασθενείς, που οι άσχετοι από επιστήμη τους λέμε αντιστασιακούς, να απαντήσει από κοντά στην κ. Δόμνα Μιχαηλίδου, και με οποιονδήποτε τρόπο νομίζει. Θα έχει το ακαταλόγιστο εξάλλου.

Ας σοβαρευτώ όμως, όπως λέει και ο γνωστός μας της Καθημερινής, αφού είχε μιλήσει για τα «όσα συνέβησαν στον οίκο ευγηρίας των αντιστασιακών…», που «μπαρουτοκαπνισμένοι, έχοντας φάει τα νιάτα τους στα βουνά τα χρόνια της αντίστασης κατά της χούντας, βγήκαν από τα αμπέχονά τους όταν βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ασέβεια της νεαράς υφυπουργού»!

* Ας σοβαρευτώ, λέω, επειδή στη συζήτηση, που ευτυχώς συνεχίζεται, πάει κι έρχεται σαν απαλλακτικό τάχα επιχείρημα η παρέμβαση του Απόστολου Δοξιάδη πως δικές του απόψεις εξέφραζε η υφυπουργός, άρα δεν φταίει αυτή, που τη χτυπούν οι «άνανδροι» –και γι’ αυτό όποιος είναι άντρας να τα βάλει μαζί του (ναι, το είπε!)…

Δηλαδή ο κ. Δοξιάδης θεωρεί πως οφείλαμε να έχουμε διαβάσει το βιβλίο του και να ξέραμε την περινούστατη άποψή του περί ψυχικής νόσου· αφού όμως όχι, ευκαιρία να τη διαφημίσει: «mea verba», γράφει, ύψιστε θεέ, βάζει μάλιστα και μια σελίδα του –εργασία αποτυχόντος πρωτοετούς της ψυχολογίας· αθώα λοιπόν η υφυπουργός, όπερ έδει δείξαι.

Αλλ’ ω Απόστολε, αν μεταφέρεις την άποψη κάποιου και την αναπτύσσεις («απώλεια αισθήματος δικτατορίας»!), δεν σημαίνει ότι συμφωνείς, την υιοθετείς, είναι και δική σου;

Ε, η μόλις πέρσι (δεν είναι δα και σε κάνα μακρινό παρελθόν, σαν το τσεκούρι του Βορίδη ή το μπουκάλι το νερό του Πρετεντέρη) μεταλαμπαδεύτρια κάποιων απόψεων αναλαμβάνει σήμερα θεσμικό ρόλο και καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της.

* Μακρινό παρελθόν, απροπό, και σχετικά πάντα, είναι το 1992, όταν ο Απόστολος Δοξιάδης κατείχε κι αυτός υπεύθυνη δημόσια θέση, σύμβουλος κινηματογραφίας στο Υπουργείο Πολιτισμού. Και από τη θέση αυτή πρωτοστάτησε σ’ ένα ανελέητο ηθικό λιντσάρισμα της Φρίντας Λιάππα, ότι τάχα για τις ανάγκες της ταινίας της κακοποιήθηκε ένα ανήλικο παιδί.

Ο καλλιτεχνικός χώρος, πλην Σαββοπούλου, τη στήριξε, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος μάλιστα ζήτησε με ανοιχτή επιστολή του από τον Δοξιάδη να παραιτηθεί, οπότε τον παραίτησε η τότε υπουργός Ψαρούδα-Μπενάκη. Η κατηγορία κατέπεσε, όμως η εξουθενωμένη Φρίντα, σύμπτωση, δε λέω, από τον Δοξιάδη πέρασε στον καρκίνο, που της έδωσε το τελειωτικό χτύπημα.

Στο λεπτομερέστατο βιογραφικό του Απόστολου Δοξιάδη στη Βικιπαίδεια αυτή η σελίδα, κοτζάμ θητεία συμβούλου σε υπουργείο, δεν υπάρχει. Δεν ξέρω αν θα ’θελε να ξεχαστεί. Δεν θα ’πρεπε όμως.

* Κόντρα στη μόδα, καλά νέα: Που ανέβηκε φέτος, στο τέλος της σεζόν, η Έντα Γκάμπλερ του Ίψεν, όπως πάμπολλες φορές ώς τώρα. Γιατί λίγον καιρό πιο πριν, την ίδια πάντα σεζόν, είχα διαβάσει πως ανέβηκε, άλλη παράσταση, η Hedda Gabler του Henrik Ibsen, όπου η ιστορία της Hedda… και ο Jürgen Tesman, και ο Ejlert Lövborg, κτλ. –Oh dear God!

Που το διαδικτυακό περιοδικό Αναγνώστης είχε ανακοινώσει για τα φετινά βραβεία του μικρές λίστες. Ενώ άλλοι επιμένουν για βραχείες λίστες, κάποτε και των βραχειών λιστών.

Που διάβασα εδώ σε μουσικοκριτική για την (εξαιρετική) όπερα Αλτσίνα του Χαίντελ, γενική της Αλτσίνας, και όχι όπως π.χ. η Σάρα-της Σάρα και το Μεξικό-του Μεξικό.

Είναι κι άλλα, ευτυχώς· ας τα λέμε όμως λίγα λίγα, να μας φαίνονται πολλά.

* Μ’ ένα βιβλίο ξεχνιέστε. «Τα μάτια σου ήσαν φαιογάλανα, δυο λάμες που έσκιζαν το πεδίο βολής τους». «Μάτια κουκουλωτά, βλέμμα βαθύ, χρώμα υπογάλανο και εκ βαθέων σκοτεινό».

Όταν «Κουδούνιζε η κεφαλή σου στα τσουκάλια που κρέμονταν από την οροφή». Και «η μητέρα του κατέσφαξε εαυτήν εις ένδειξιν συμπαραστάσεως».

Όχι, όσο κι αν νομίζετε, δεν είναι από τα γνωστά ογκώδη βιβλία για πλαζ· μια χαρά όμως κάνει κι αυτό. Βιβλίο όχι ό,τι κι ό,τι, αλλά και με γλωσσικές ανησυχίες. Στα ίχνη της διαχρονίας, με «εξώθυρα» και ρήμα «υποτονθόρυσες».

Όταν «υπερέβαλλαν σε θρηνητικές εκφράσεις, μακρά φωνήεντα που παρέτειναν το επιφώνημα όσο αντέχει η ανάσα».

Ενώ η «φωνή αργόσυρτη για να απολαύσει την προσωδία της».

Τι σημασία έχουν τα ονόματα, ας απολαύσουμε απλώς κι εμείς την προσωδία του.

Καλές διακοπές.