Στου Μαρινάκη τον καιρό…
(Εφημερίδα των συντακτών 12 Μαρτ. 2021)
* «Το φως της φιλογένειάς του», του «μεγάλου Ευεργέτου της πόλεως και της Μητροπόλεως του Πειραιώς», κατά τον υμνωδό μητροπολίτη Σεραφείμ, δίνει νέα πνοή, από τον αθλητισμό ώς τη δημοσιογραφία, αλλά και στην ίδια την τέχνη. Και εμπνέει πάσης φύσεως ραψωδούς: «Κυριακή απόγευμα στην πλατεία Αλεξάνδρας του Πειραιά… Ο Σαρωνικός να στραφταλίζει κι ένας ανατολικός άνεμος να χαϊδεύει τα πρόσωπα, τα μαλλιά, σαν το χέρι του Θεού...»
Έτσι αρχίζει ολοσέλιδο κείμενο στο πλουμιστό ΒΗΜΑgazino (21/2), με τίτλο «Προσφορά στον Πειραιά και στον πολιτισμό» και υπογραφή του Μάνου Στεφανίδη.
Ο οποίος εκστασιάζεται καθώς παρακολουθεί τα πιτσιρίκια, «ακόμη και νήπια, [να] παίζουν με το γλυπτό του Τανιμανίδη», ένα μνημείο για τους ξεριζωμένους Πόντιους, τώρα που «το έργο έχει καταστεί οικείο τοπόσημο, μέγα πλην προσιτό αντικείμενο, ένας καλοκάγαθος γίγαντας μήκους 14 μέτρων που αξιοποιείται έτσι, κατά τις ανάγκες των χρηστών του, των περιπατητών της Ζέας και της Καστέλλας…»
Αφού «το θέμα είναι να φέρουμε κοντά τον κόσμο στην τέχνη χωρίς στόμφο ή πόζα. Να την καταστήσουμε οικεία σαν σχολικό τραγουδάκι». Οπότε «το γλυπτό συνδιαμορφώνεται από όσους το χαίρονται [...]. Σύμφωνα με τις προσλαμβάνουσές τους. Παίζοντας. Αποκτάει μια καινούρια ζωή. Αλλάζει. Παίρνει άλλο σχήμα. Δεν είναι άσχημα!», δηλώνει μεγάθυμα ο ιστορικός της τέχνης για κάποιες «αβαρίες» στις οποίες οδήγησε η «κατάχρηση» του γλυπτού, με αποτέλεσμα «στη βάση του μνημείου [να] λείπουν αρκετά ελάσματα» και έτσι «να είναι εμφανέστερο το περιεχόμενο των “βαρελιών”».
* Ας πάρουμε λοιπόν τα παιδιά και τα εγγόνια μας, να τους δώσουμε κι από ’να σφυράκι, να τα πάμε να παίξουν με τα διάφορα μνημεία και τα αγάλματα, παίρνοντας μαζί με τη Βεβαίωση για μετακίνηση με τον αριθμό 6 και το άρθρο του ειδικού: εκεί και φωτογραφία του εν λόγω μνημείου, μια αψίδα από «βαρέλια», όπως λέει εκείνος, «σκουπιδοντενεκέδες», όπως έγραφε εδώ η μετριότητά μου (10/3/18), που κλείνουν μέσα τους επιμέρους «γλυπτά», αντικείμενα που είχαν πάρει μαζί ή είχαν αφήσει πίσω οι ξεριζωμένοι Πόντιοι: το λουκέτο απ’ το σπίτι τους, μια λύρα, κιάλια, αργαλειό, και άλλα λυρικότροπα, όπως «το προσφυγοπούλι», «η ξύστρα της άγραφης Ιστορίας», «τα γόρδια δεμένα πλοία των συμμάχων», κατά τον καλλιτέχνη.
Το εντυπωσιακά κακόγουστο μνημείο, «δωρεά του επιχειρηματία κ. Βαγγέλη Μαρινάκη», τοποθετήθηκε στην πλατεία Αλεξάνδρας το 2017, που αναπλάστηκε, επίσης δωρεά του επιχειρηματία, κατά τα νέα, ναρκισσιστικά σχεδιαστικά πρότυπα: γενική πλακόστρωση με μίνι παρτέρια, μια γεωμετρική τούρτα, με αποκλειστικό θαρρείς στόχο να προβάλει το κερασάκι-μνημείο. Το οποίο, με το σχήμα του και μόνο, κλείνει αυτάρεσκα τον ορίζοντα –ύβρις σωστή.
* Αλλού όμως είναι η ουσία. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν με πάσα μεγαλοπρέπεια στις 21 Μαΐου του 2017, και καλύφθηκαν δεόντως και δικαίως από τα ΜΜΕ, πρώτα και καλύτερα τα ΜΜΕ-Μ, του Μαρινάκη δηλαδή, πάλι δικαίως. Έπειτα από μερικούς μήνες, 31/12/17, ολόκληρο σαλόνι στο Βήμα φιλοξενεί την άποψη τεσσάρων ειδικών για τη «γλυπτική σύνθεση»: Δημοσθένη Δαββέτα, Μιχάλη Μανουσάκη, Εμμανουήλ Μαυρομμάτη και του δικού μας Μάνου Στεφανίδη.
Ο οποίος, στο συντομότερο κείμενο του αφιερώματος, μας διαβεβαίωνε πως το γλυπτό «έχει ήδη καταστεί το τοπόσημο του επινείου», «παρά τον υποβολιμαίο πόλεμο όσων ταυτίζουν τη διαφωνία με την ύβρη [σ.σ. βρισιές, εννοεί] ή τη σκοπιμότητα», «αλλά και την καχυποψία ενός κοινού που έχει εθιστεί εξ απαλών ονύχων στην αισθητική της τηλεόρασης και στη λατρεία του προφανούς. Του ρεαλιστικού!» (Τότε· τώρα, φαίνεται, ανένηψε το κοινό!) Και περιγράφει κι αυτός το έργο, «τους υπερεκατόν [;] κυλίνδρους του [… όπου] ο Τανιμανίδης εγκλωβίζει τα πολύτιμα θυμητάρια του ποντιακού ελληνισμού όχι ως φολκλόρ αλλά ως σύμβολα που προσβλέπουν στο μέλλον…»
* Κανείς δεν θα στερήσει το δικαίωμα κανενός στον λυρισμό και την ποίηση. Και εν προκειμένω, δεν μπορώ να μην το πω, καλύτερα χιλιάδες λιβανωτοί για τον επιχειρηματία, όπως του κ. Στεφανίδη, παρά κείμενα του ίδιου με τάχαμου χιουμοριστικές όμως βαθιά σεξιστικές και ομοφοβικές αναφορές, από τους Βρετανούς που «ρέπουν προς τα ανορθόδοξα» έως ένα αχαρακτήριστο μότο (!) σε επιφυλλίδα του: «Αν θαυμάζω κάτι στ’ αδέλφια μας (!) τους ομοφυλόφιλους είναι πως, ενώ δεν τίκτουν, πολλαπλασιάζονται γεωμετρικώς» και πλείστα άλλα (βλ. π.χ. εδώ).
Στην κυρίως ιστορία μας όμως, χωρίς πολλά πολλά: δύο μήνες έπειτα από το σαλόνι στο Βήμα με τους 4 ειδικούς, ολοσέλιδη παρουσίαση του γλύπτη, πάντα στο Βήμα, 4/2/18· έναν χρόνο μετά, Βήμα 12/5/19, δισέλιδο του Διονύση Βυθούλκα· και τον επόμενο χρόνο, 2020, στο ΒΗΜΑgazino πια, άρθρο που όμως δεν το κράτησα· και φέτος ο γνωστός μας κ. Στεφανίδης.
Ας περιμένουμε και τον μήνα των λουλουδιών, τον Μάιο, με την «ημέρα μνήμης», και με άλλα, ποιος ξέρει, λέλουδα.
Όσο για το έργο, οι ελπίδες μας «στις ανάγκες των χρηστών του», που το «συνδιαμορφώνουν».
