Η ετοιμορροπία και η κρισιολόγηση

Ετοιμορροπισμένο στέκει το σπίτι του Λαπαθιώτη, που ετοιμορροπήθηκε από το χρόνο και από την αναλγησία της πολιτείας, αν και δεν είναι εύκολη η κρισιολόγηση των αποφάσεών της σε καιρούς οικονομικής κρίσης


«Το σπίτι του Παύλου Μελά στην Κηφισιά όπως είναι σήμερα, μετά τις πρώτες επεμβάσεις που έγιναν ώστε να αποτραπεί η ετοιμορροπία του» διάβασα στο Βήμα της Κυριακής 29/1.

Την «ετοιμορροπία» την είχα αναγγείλει, μαζί με την «κρισιολόγηση», όταν έγραφα για δύο άλλους εξεζητημένους, κατά την άποψή μου, νεολογισμούς, τον «στοιχηματισμό» και τη «φιλαναγνωσία» (23/7).

Πέρασε καιρός, δε θυμάμαι πώς είχα κεραυνοβοληθεί πρώτη φορά από την ετοιμορροπία, που την έψαξα έπειτα στα λεξικά, δεν τη βρήκα, φυσικά, ούτε σε παλιά ούτε σε νεότερα, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει και πολλά. Έψαξα όμως στο γκουγκλ: 1.480 τότε τα ευρήματα, μολονότι, ως γνωστόν, οι μετρήσεις του γκουγκλ δεν είναι απόλυτος δείκτης, καθώς διπλοτριπλομετρούν την ίδια πηγή. Αλλά έστω έτσι, ο πλασματικός αριθμός 1.480 δείχνει, μπορεί να πει κανείς, ότι μια λέξη έχει αρχίσει να διαδίδεται. Και ιδού, λίγους μήνες μετά, τα ευρήματα στο γκουγκλ έφτασαν τα 7.240.

διαβάστε τη συνέχεια...

Τεχνικά τα περισσότερα κείμενα όπου απαντά η λέξη, ξεβράστηκε ωστόσο και στην τρέχουσα εφημεριδογραφία. Και πάντως, τεχνικός-ξετεχνικός ο όρος, παραμένει εξόχως άκαμπτος, μέσα σε μια γενικότερα άκαμπτη και κατεξοχήν αμήχανη γλώσσα-σύνταξη, που βεβαίως και αποδίδει νόημα, αλλά κατά προσέγγιση.

Τι είναι η «ετοιμορροπία»; Προφανώς η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα κτίσμα που κινδυνεύει να καταρρεύσει, που είναι ετοιμόρροπο. Πόσο απαραίτητος είναι ο νεολογισμός αυτός; Ή έστω πόσο ξεκάθαρος είναι στη σκέψη του χρήστη, παρ’ όλη την αναντίλεκτη διαφάνειά του; Ήδη στο αρχικό παράδειγμά μας, τι θέλει να πει ο συντάκτης; Πως έγιναν επεμβάσεις στο σπίτι του Παύλου Μελά, «ώστε να αποτραπεί η κατάρρευσή του», και όχι η ετοιμορροπία του –αλλιώς χρειαζόταν άλλο ρήμα: «να αρθεί» π.χ., αν τάχα είναι γλώσσα στρωτή αυτή, «να αρθεί η ετοιμορροπία του», να πάψει δηλαδή να είναι ετοιμόρροπο!

Άλλα παραδείγματα:

– με δεδομένο ότι τα κτίρια αυτά διέπονται από ετοιμορροπία…· μια λογιοφορεμένη εκδοχή της φράσης: «με δεδομένο ότι τα κτίρια αυτά είναι ετοιμόρροπα…»

– για να επισκευαστεί η στέγη και να αποκατασταθεί η ετοιμορροπία της (αυτό είναι σαν την περίφημη «αποκατάσταση του λάθους»!)

– Ο νομοθέτης προβλέπει την αντιμετώπιση της ετοιμορροπίας με μία σειρά μέτρων που καλύπτουν

– με βάση την πραγματογνωμοσύνη «το θέατρο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί από επικινδυνότητα ετοιμορροπίας»

– βρίσκονται σε κατάσταση επικινδύνου ετοιμορροπίας και επιβάλλεται η κατεδάφισή τους

– Τα θραύσµατα παρουσιάζουν ετοιµορροπία, είναι συνήθως µετακινηµένα…

– Η ετοιμορροπία του συγκεκριμένου κτίσματος είναι έκδηλη…

Και το βραβείο πάει στη φράση:

– Το 2001 στερεώθηκε η ετοιμορροπία τμημάτων των τόξων και των πεσσών!

                                                * * *

Με την «κρισιολόγηση» τα πράγματα είναι πιο απλά, πρόκειται εντέλει για αγραμματοσύνη, νέτα σκέτα, που έχει, αν τάχα έχει, σημασία μόνο και μόνο επειδή εκπορεύεται από επιστήμονες:

«Η Ένωση Εισαγγελέων τονίζει ότι αποτελεί δικαίωμα του καθενός η κρισιολόγηση δικαστικών αποφάσεων, αλλά…» κτλ. κτλ., ήταν η είδηση στα Νέα της 16.4.10.

Τι θέλουν να πουν οι ποιητές; Ότι αποτελεί δικαίωμα του καθενός η κριτική, η κρίση, οι κρίσεις κτλ. Όμως, γνωστές αυτές οι λέξεις και κοινές. Άρα; Φοράμε φιόγκο φανταχτερό στην κριτική, και ιδού: "κρισιολόγηση" –που σημαίνει λόγος περί κρίσεως, λόγος για την κρίση, αν δεν ξεχνούμε στοιχειώδη ελληνικά!

Τα ευρήματα στο γκουγκλ αυτήν τη φορά ήταν και παραμένουν πενιχρά, 115 όλα κι όλα, και όλα σχεδόν ίδια μεταξύ τους, έχει ωστόσο ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε στο μέλλον την πρόοδο και αυτού του νεολογισμού.

Στο μεταξύ:

– για την σφαιρική αντιμετώπιση και κρισιολόγηση του θιγομένου ζητήματος, θεωρούμε χρήσιμο να αναφέρομε…

– ανεξάρτητα όμως από το πόσον αντέχει σε μια αντικειμενική κρισιολόγηση η άποψη αυτή…

Μα όντως δεν αντέχει σε όποια κριτική αυτή η κρισιολόγηση…

Οπότε; Δηλαδή; Γλωσσικό αίσθημα που… διέπεται από ετοιμορροπία; Όχι· παραίτηση, έξοδος (εθελούσια) από το γλωσσικό αίσθημα, όταν το στοίχημα είναι και πάλι η λογιοσύνη και η εκζήτηση και όλα όσα φύονται εκεί που έχει εσωτερικευτεί η απαξίωση ουσιαστικά της γλώσσας μας –περιττό να προσθέσω: της νεοελληνικής, γιατί αυτή είναι η γλώσσα μας, κι άλλη καμία.