Η πανουργία του Γιανναρά, η Μπουμπουλίνα και ο Ραψωδός

 (Εφημερίδα των συντακτών 9 Ιαν. 2021)

* Η πανουργία του θεολόγου, ή αλλιώς: ο Γιανναράς «απάντησε». Σε τι; για τι; Για την αθλιότητά του να διαπομπεύσει λεκτικά τον άνθρωπο που διερμηνεύει στη νοηματική γλώσσα τα «δρώμενα και λεγόμενα» στην εκκλησία, χλευάζοντας έτσι έμμεσα την ίδια τη γλώσσα των κωφών, τους ίδιους τους κωφούς εντέλει. Οι χαρακτηρισμοί του; «Το ανθρωπάκι με τις γκριμάτσες και τα νοήματα», «άσχετη, σχεδόν κωμική φιγούρα», «κωμική παντομίμα» κ.ά. Η αιτία; Σε λειτουργία, λέει, χωρίς λαό (λόγω κορονοϊού), το τελευταίο που χρειάζεται είναι να κατανοούν οι κωφοί –πόσο μάλλον που δεν πάμε στην εκκλησία, επίσης λέει, για να κατανοήσουμε, αλλά για να γιορτάσουμε, να μετάσχουμε… και άλλα τέτοια (Καθημερινή 29/11/20).

Διαμαρτυρήθηκαν έντονα πολλοί (Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδας, Σωματείο Διερμηνέων Νοηματικής Γλώσσας κ.ά.), ζήτησε συγνώμη η εφημερίδα, αλλά ο αυτουργός κουβέντα! Έτσι, μιλούσα εδώ (19/12) για τη «διπλή αθλιότητα του Χρήστου Γιανναρά».

Στην τρίτη όμως επιφυλλίδα του έπειτα από την ανήκουστη διαπόμπευση, και αφού είχε βουίξει και το διαδίκτυο, ο εν λόγω επιβεβαίωσε την ιταμότητά του με την εξής φαιδρή κουτοπονηριά: «Ξανάγραψε» την επίμαχη επιφυλλίδα του, με τίτλο «Η Ελλάδα της Γιορτής» (26/12) και με κάθε λογής κοινοτοπίες, για τις «μεγάλες Γιορτές της Χριστιανοσύνης» που για αιώνες «φανέρωναν κοινωνική συνοχή», για «εόρτιες χαρές» και «χορούς κυκλωτικούς», που χάθηκαν όμως σήμερα, «χάθηκε η Ελλάδα της Γιορτής, ο άπεφθος πολιτισμός μιας φτώχειας που έσωζε αρχοντιά…» και τα λοιπά γνωστά γιανναρικά.

Το ζουμί; «Αν είχε διασωθεί το λαϊκό ήθος της Γιορτής, θα ήταν αδιανόητο σήμερα το γκροτέσκο τηλεοπτικό θέαμα: αναμετάδοση της λειτουργικής σύναξης των πιστών, χωρίς συναγμένους πιστούς!! – η τηλοψία να καταργεί το εκκλησιαστικό γεγονός». Ιδού, το ξεχάσαμε το «κωμικό ανθρωπάκι», και καθαρίσαμε.

Αυτή ήταν η «απάντηση», στο ύψος δηλαδή του γιανναρικού τρόπου, κοινώς ήθους.

* Έχει όμως ενδιαφέρον και η συνέχεια: «Ένας άδειος, κλειδωμένος για τον λαό ναός να “λειτουργεί”: “λαού-το-έργο” η λειτουργία, έργο του λαού χωρίς τον λαό!» απορεί και εξίσταται. «Είναι σαν γάμος χωρίς νύφη και γαμπρό…»

Μια ετυμολογική στρακαστρούκα, κορύφωση της σκέψης του θεολόγου κι ωστόσο καθηγητή φιλοσοφίας, μελάνι της σουπιάς για την ακρίβεια, για να συσκοτίσει τα πράγματα.

Εάν όμως η λειτουργία είναι του λαού το έργο, ο καθημερινός εσπερινός στις εκκλησίες τι είναι, τι είναι οι πλήθος ακολουθίες, η ίδια η ακολουθία του όρθρου αμέσως πριν από τη λειτουργία, έπειτα του Ακαθίστου, της Μεγάλης Εβδομάδας και τόσες άλλες, τίνος έργο είναι αυτές;

Λόγια του αέρα, γνωστά από παλιά, καριέρα έκανε μ’ αυτά ο εν λόγω, εμείς ωστόσο μην ξεχνιόμαστε.

* Εθνικό Κιτς. Άραγε μόνο εγώ ντρέπομαι, πιο πολύ κι απ’ ό,τι ταυτόχρονα σχεδόν γελάω, μ’ αυτή την Μπουμπουλίνα σε καρτούν που εμφανίστηκε με την Πρωτοχρονιά σε όλα τα κανάλια, να βγάλει διάγγελμα για το επετειακό 2021; Δεν νομίζω, αν κι αυτό δεν με ανακουφίζει στο ελάχιστο, πως δηλαδή μοιράζομαι με άλλους, και πιθανότατα πολλούς, τους πιο πολλούς, τα αισθήματά μου απέναντι στη ζωντανή γελοιοποίηση, αν όχι διασυρμό, των ηρώων και προπάντων της ουσίας του Αγώνα.

Ίσα ίσα, όσο πιο πολλοί είμαστε τόσο πιο πολύ μεγαλώνει και τόσο πιο ασήκωτη γίνεται η ντροπή…

Θα περάσουμε λοιπόν έναν ολόκληρο χρόνο να λουζόμαστε τα καμώματα της Νέας Μπουμπουλίνας, και να απορούμε, από την άλλη, πώς γίνονται απολίτικοι ή αλλιώς μπαχαλάκηδες οι νέοι… Και μας φτύνουν συλλήβδην όλους, πως όλοι ίδιοι είμαστε.

Μπορούμε τάχα να τους πούμε ευθέως ότι όχι;

* «Μωυσέως Ποιητική» επέγραφα κάποιο πρόσφατο άρθρο μου (5/12), ένα ανθολόγιο από τις ποιητικοφανείς εξάρσεις του πρωθυπουργού μας (των συμπλεγματικών λογογράφων του, εννοείται). Δεν γίνεται να ξανααφιερώσω ολόκληρο άρθρο, ας μοιραζόμαστε όμως κατά καιρούς λίγο από την ψυχική ανάταση που μας προσφέρει η τέχνη.

Από το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα λοιπόν:

«τα μέτρα αποδίδουν μόνο όταν κάποιοι δεν τα προδίδουν // το εμβόλιο κατά του κόβιντ αποτελεί το πρωτοχρονιάτικο δώρο του 2021, και το δικό μας αντίδωρο θα είναι η καθολική αποδοχή του // η προφύλαξη του καθένα δεν επιτρέπει επιφύλαξη από κανέναν· η ελευθερία της άρνησης δεν μπορεί να γίνεται άρνηση της ελευθερίας…»

«Γιατί γελάτε, κύριοι; Γιατί γελάτε;» όπως είχε θυμώσει κάποτε ο ίδιος.