Καλτ, μαγκιά και αθυροστομία

Πολυσχολιάστηκε το τελευταίο τατσοπούλειο έπος, η έκρηξή του πώς γίνεται να τον λέει αδερφή η Χρυσή Αυγή, αυτόν που έχει πηδήξει τη μισή Αθήνα! Πολυσχολιάστηκε, και ίσως παρασχολιάστηκε ο σεξισμός της ρήσης. Λέω «παρασχολιάστηκε», προτείνοντας να δεχτούμε την ευκολία της στιγμής, έναν ενστικτώδη, αταβιστικό εντέλει λόγο, που δεν μπορεί να καταδικαστεί με απόλυτη βεβαιότητα για σεξισμό και ομοφοβία. Όμως, ακριβώς η «ευκολία της στιγμής» είναι το γενικότερο πρόβλημα, κάτι ανάμεσα σε αμετροέπεια και σε εμπρόθετη αθυροστομία, κοινώς στιλάκι.

Καλτ ή γραφικούς τούς χαρακτηρίζουμε, διασκεδάζοντας και με κάποια συγκατάβαση, και έτσι τους «αθωώνουμε». Λιάνα Κανέλλη, Τράγκας, παλιά Κακαουνάκης, ή εκείνος ο χούλιγκαν γιατρός Ανευλαβής, ο άλλος βρομόστομος γιατρός, προσφιλής ατραξιόν του Λαζόπουλου, να δίνουν παράσταση στα τηλεπαράθυρα, ξέροντας ότι εξασφαλίζουν νούμερα σε θεαματικότητα.

Αθυροστομία και μαγκιά, ο «πούλος» του Ψαριανού, οι «ντιντήδες» του Φαήλου, που προειδοποιεί: «πάω να πιω μερικές μπύρες με κάτι παλιοσειρές μου λοκατζήδες κι ύστερα όλοι μαζί θα κατουρήσουμε πάνω στην πολιτική σας ορθότητα», και αποχαιρετά με «Φιλιά στο σβέρκο» –το πιάσαμε το υπονοούμενο. (Του Φαήλου, υπενθυμίζω, που τραβάει αγωγές εκατομμυρίων αν τον πούνε «ακροδεξιό» λόγου χάρη, ξέροντας πως δεν θα του κάνει κανένας αγωγή, σαν αποδέκτης του παραπάνω οχετού του.)

Αλλά και σκέτη βωμολοχία. Πίσω στον Τατσόπουλο, για να δούμε ακριβώς το πρόβλημα που είπαμε. Παράδειγμα: Όταν παραχωρήθηκε το θωρηκτό Αβέρωφ για τη γαμήλια δεξίωση μιας τηλεπαρουσιάστριας κι ενός εφοπλιστή, έγραψε: «Γαμιόληδες. Είδα όλες τις φωτογραφίες πάνω στο “Αβέρωφ” και τα πήρα πολύ άσχημα. Δώσατε το “Αβέρωφ”, γαμιόληδες, για να κάνει το κομμάτι του ένας πλούσιος καριόλης; ΤΟ “ΑΒΕΡΩΦ”, ΓΑΜΙΟΛΗΔΕΣ; Τρέξτε στη γαμημένη σας Βικιπαίδεια, αμόρφωτοι γαμιόληδες, να μάθετε ΠΟΙΟ ΗΤΑΝ το “Αβέρωφ”».

Εγώ εδώ ανατριχιάζω, κι όχι στο πήδημα της μισής Αθήνας.

Χρυσή Αυγή, νέα αρχή

«Θα έχεις νεκρούς, σου δίνω το λόγο μου» τόνιζε στον αξιωματικό της αστυνομίας στην Κρήτη ο Κασιδιάρης.

Την επομένη στη Βουλή αγόρευε ότι «σε καμία περίπτωση δεν απειλούμε, δεν μας το επιτρέπει αυτό η ηθική μας, δεν μας το επιτρέπει το πνευματικό μας επίπεδο»! Ηθική; πνευματικό; πνευματικό επίπεδο;

Η Χρυσή Αυγή, αφού επαναπροσδιόρισε τις έννοιες κοινοβούλιο, δημοκρατία, δημοκρατία και ανοχή, επαναπροσδιορίζει τώρα και τις λέξεις. Πολιτικό και άλλον πολιτισμό, έτσι κι αλλιώς, τον έχει σβήσει.

Ελλάδα, χώρα προφητών

Λέξεις που τις κόβουμε και τις ράβουμε, σε μια τάση λογιοτροπισμού, ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός: το «αποκομίζω» γίνεται «κομίζω» και δίνει αντίθετο νόημα, το «διαμορφώνω» γίνεται «μορφώνω», η «ερχόμενη εβδομάδα» γίνεται «επερχόμενη» και πλήθος άλλα. Έτσι και η πλεοναστική χρήση τού «προ», εκεί που μόνο του το ρήμα υποδεικνύει τον παρελθόντα χρόνο: το «προανέφερα» π.χ. δεν λέει τίποτα παραπάνω από το «ανέφερα».

Αλλά, αν εδώ είναι πλεονασμός, αλλού αποκτά κωμική χροιά.

«Όπως προείπα», λένε και ξαναλένε στην τηλεόραση, εννοώντας: «όπως είπα». Ε, και; πού το κωμικό;

Μα όταν ακούμε στα εκκλησιαστικά μας: «Αναστάς ο Ιησούς από του τάφου, καθώς προείπεν…», δεν καταλαβαίνουμε: «όπως είπε / όπως είχε πει λίγο πριν», αλλά: όπως είχε τρόπον τινά προφητεύσει.

Δεν είναι σκέτα χρονική η σημασία τού «προλέγω»: «μιλώ για κάτι εκ των προτέρων, πριν αυτό να συμβεί, προμαντεύω» δίνει πρώτη του σημασία το λεξικό Τριανταφυλλίδη. Ενώ ο Μπαμπινιώτης το χαρακτηρίζει «σπάνιο», όταν σημαίνει «αναφέρω προηγουμένως», και δίνει δεύτερη σημασία: «λέω (κάτι που θα συμβεί) εκ των προτέρων», με συνώνυμα «προβλέπω», «προμαντεύω».

Τώρα το σπάνιο έγινε ψωμοτύρι, κι εμείς, το κωμικό που είπα (που «προείπα»!), όλοι προφήτες.