Είναι γάτα; Είναι γάτα; (Υστερόγραφο στη μουσικογλωσσική εκπομπή του Δ. Σαββόπουλου)

περ. "Αντί", Β΄ 337, 16 Ιανουαρίου 1987

Με το πολυσυζητημένο «ΖΗΤΩ το ελληνικό τραγούδι» ασχοληθήκαμε εξαντλητικά, έπειτα από τη δεύτερη εκπομπή (Αντί Β΄ 332, 7 Νοεμ. 1986, σ. 40-41)· το ίδιο και με τις γλωσσικές απόψεις του Διονύση Σαββόπουλου, παλαιότερα, κυρίως σε ό,τι αφορά την ιδιότυπη και ανιστόρητη επιχειρηματολογία του υπέρ τού πολυτονικού (Αντί Β΄ 280, 1 Φεβρ. 1985, σ. 40). Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος να επανέλθουμε «επί της ουσίας», στο εορταστικό διάγγελμα, που απηύθυνε ο Δ.Σ. από την Αλεξάνδρεια; «ένα από τα χαμένα κέντρα του ελληνισμού», με θέμα την «παράξενη και μοναδική στον πλανήτη» γλώσσα μας (εκπομπή της 27ης Δεκεμβρίου). Κι ας φάνηκε εκεί η ακραία συνέπεια της «λογικής» του, πως πρέπει, λέει, να μιλούμε όπως έγραφε ο Καβάφης (υπάρχει βέβαια και το επόμενο σκαλί: διαβάστε Ράμφο στην Καθημερινή της 4ης Ιαν. 1987).

διαβάστε τη συνέχεια...

Θα επιστρέψουμε μονάχα την κλητική προσφώνηση «Νεοέλληνες, πoυλάκια μου) (και άλλα «πουλάκια μου», στο τέλος της ομιλίας) και όλα όσα κρύβει κάτω από το «αγαπητικό» κατά Μοσκώφ κ.ο.) ένδυμά της. Το καισαροπαπικό δηλαδή σύνδρομο, σύμφωνα με το οποίο είμαστε, κατά πρώτο λόγο, κάτι πιο κάτω και πιο) λίγο από τον Ενικό που μας αθροίζει και μας επιγράφει: «Νεοέλληνες». Όπως στα προεδρικά διαγγέλματα: «Ελληνίδες, Έλληνες», ή αλλού «Πανέλληνες»: ο Ένας προς τους πολλούς, προς το λαό, το πόπολο. Όπου είμαστε, κατά δεύτερο λόγο, κάτι το οποίο σαφώς δεν είναι ο ομιλών. Όπως όταν απευθύνεται ο αθηναίος πολιτευτής προς Κρήτες, Πατρινούς ή Θεσσαλονικείς. «Νεοέλληνες» εν προκειμένω εμείς, αρχαίος Έλλην δα, το ξέραμε, εκείνος. Ξιπασιά κι αλαζονεία, και ενδιάθετος βεβαίως μεγαλοϊδεατισμός. Κατά τα ανωτέρω. Ρητά και ομολογημένα. Τα υπόλοιπα, την ιδεολογική δηλαδή φόρτιση, την κραύγαζε, σύμπτωση τραγική, τις ίδιες κείνες μέρες, πρωτοσέλιδα και γιγαντιαία η Ελεύθερη Ώρα: «Νεοέλληνα, σε φτύνω» (από αφορμή το επεισόδιο στον Έβρο και το ότι δεν πήραμε τα άρματα, υποθέτω).

Κι από κοντά, τάχα μου αγαπησιάρικα, «πουλάκια του», όχι η παρέα, κάποιοι φίλοι, μα οι «Νεοέλληνες» συλλήβδην, «πουλάκια» εμείς και γάτα αυτός, μπαμπάς και βάλε, η ίδια η μητέρα Ελλάς. Και να μην κρύβεται, ξανά, ο πατερναλισμός και η αλαζονεία. (Στα ίδια συμφραζόμενα, τον αγώνα της γλώσσης τον καλόν, «πουλάκια μου» ειρωνευόταν, λίγες μέρες πριν, τους τεχνοκράτες, σύμφωνοι, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ο αδιαφιλονίκητος μαιτρ της αλαζονείας Κ. Γεωργουσόπουλος -Νέα 16 Δεκ. 1986).

Μα έσταξε η ουρά του γαϊδάρου, θα πείτε, που πάντα γέμιζε ο τόπος γραφικούς κι ωραίους που διάφορα νομίζουν –τι Ναπολέοντες και τι Θεοί... ή εκείνος ο απάτσι, τον θυμάστε, που ρύθμιζε με λάβαρα και με σφυρίχτρα την κυκλοφορία...

Το πρόβλημα όμως αρχίζει ακριβώς απ’ το σημείο όπου κάποιος προσπαθεί στα σοβαρά να ρυθμίσει την κυκλοφορία. Ο Διονύσης Σαββόπουλος εδώ, ο χαρισματικός, ο πληρεξούσιός μας δηλαδή με το «ελευθέρας», στην τηλεόραση καβάλα,* μέσα από εκπομπή για το τραγούδι να διδάσκει και να νουθετεί, κοινωνιολογία σις κεμπάπ, πρετ-α-πορτέ γλωσσολογία, και να λιγώνεται το εθνικό ακροατήριο, ώς την παραμικρή γωνίτσα κάθε εφημερίδας –δάκρυα και σάλια τόσα, ικανά να θολώσουν το όποιο πραγματικό γλωσσικό πρόβλημα και μαζί να κρύψουν τη γλωσσική αναλγησία και τη χλεύη, το σνομπάρισμα, προς κάθε ιώτα της νεοελληνικής. Όλων ημών και από όλους εμάς. Που τρέμει τώρα το χειλάκι μας μόλις ακούσει τα εθνεγερτήρια επίθετα «αρχαία», «μία», «ενιαία», «τρισχιλιετής», και όρκο δίνουμε πως «άμες δε γ’ εσόμεθα...» Παλίμπαιδες εν μιά νυκτί κι αθώες παιδούλες, που αποδίδουμε τα ελεεινά ελληνικά μας στη μόλις χτεσινή κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων. Πάντα αναμάρτητοι και πάντα ξιπασμένοι.

Κι όλη μας η ζωή στα in και out.

Αφού μετά τα ακροκέραμα και τα μπακίρια στα σαλόνια ή τα σεγκούνια, τώρα ο αθωνίτικος ο σκούφος, το πολυτονικό και η αρχαία .

Μόδα είναι; Θα περάσει;

Πουλάκια μου, αμάν, μόδιστροι και κοπτοραπτούδες.


* «Η τηλεόραση είναι αυταρχικό μέσον. Η σχέση του θεατή με την τηλεόραση δεν είναι η ίδια που αυτός (sic) έχει με την εφημερίδα του. Μπροστά στην εφημερίδα ο άνθρωπος διατηρεί κάπως τα λογικά του. Η μία κριτική τα λέει έτσι, μια άλλη τα λέει αλλιώς. Και μπορείς και να απαντήσεις. Η τηλεόραση όμως είναι μία, και είναι κρατική. Η δε εικόνα, από τη φύση της, πολύ πιο καπελωτική» (Δ. Σαββόπουλος, εκπομπή 10ης Ιαν. 1987).