17/5/07

στις επάλξεις [3], ή ο άνοστος νόστος

"διακατεχόμενος από τον ισχυρό νόστο για την πατρίδα", δηλαδή: διακατεχόμενος από την ισχυρή επιστροφή για την πατρίδα, αφού νόστος, ως γνωστόν, ίσον επιστροφή (νοσταλγία, ως γνωστότατον [;], ίσον το άλγος, ο πόνος, για τον νόστο, την επιστροφή)!

διαβάστε τη συνέχεια...

είπα ότι εδώ θα επαναλαμβάνονται βαρετά, μέχρις απελπισίας, τα ίδια και τα ίδια, αφού απλώς θα αποδελτιώνονται τα ίδια και τα ίδια: είναι ένα είδος σημειωματάριο, αποδελτίωση δηλαδή, όχι συστηματική εννοείται, από σκόρπια διαβάσματα, που -εκτός από εξαιρέσεις- θα δίνονται ασχολίαστα: και τι να σχολιάσει κανείς στο εκατοστό "λαμβάνω" που θα διαβάσει και θα αποδελτιώσει...

το συγκεκριμένο, ο νόστος, που χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά με την έννοια της νοσταλγίας, καθώς θεωρείται προφανώς "λογιότερη" μορφή του "τετριμμένου" όρου νοσταλγία, αλιεύτηκε τώρα από το τεύχος 152 του Πολίτη, Φεβρ. 2007: το όνομα του συντάκτη δεν έχει σημασία, πόσο μάλλον που ποτέ δεν μπορεί να είναι βέβαιος κανείς ότι είναι δικό του το "ποίημα" ή του διορθωτή -αυτού που εν πάση περιπτώσει θα όφειλε να το διορθώσει. Όνομα μπορεί να μας ενδιαφέρει μόνο όταν πρόκειται για γνωστό, "επώνυμο" Γλωσσοφρουρό, ή γενικότερα Ανησυχούντα κτλ., και πάλι πάντως με μια -μικρότερη οπωσδήποτε- επιφύλαξη για τον φυσικό αυτουργό.

Έτσι έχει νόημα να δοθούν με την υπογραφή τους δυο λίγο παλαιότερες, από τις πάμπολλες, πιστέψτε με, περιπτώσεις του νόστου στη θέση της "νοσταλγίας":

- "ο νόστος των εκεί εργαζομένων μεταναστών" του γνωστού [και] για τις γλωσσικές ανησυχίες Γιάννη Μαρίνου, Βήμα 26.10.03, και

- "τους πιάνει μερικούς, όταν κρυώνουν, ένας νόστος για την πιο οικεία αγκαλιά" του εξίσου γνωστού για τις πάσης φύσεως αλλά προπάντων εθνικές και γλωσσικές ανησυχίες Στάθη, Ελευθεροτ. 24.1.04

Δυστυχώς δεν κράτησα σημείωση για ένα καλυτερότερο, που γράφτηκε με μπόλικο τουπέ στο Αθηνόραμα, πριν από τρία με τέσσερα τεύχη: ο "νόστιμος νόστος"!

Έχω ξαναγράψει ειδικά για το σφάλμα με τον νόστο και για τη γλωσσική "ορθοδοξία" που το κινεί. Επανέρχομαι, γιατί είναι πολλαπλά ενδιαφέρουσα η περίπτωση, καθώς πρόκειται για παντελώς "αχρείαστο", "τζάμπα" λάθος, που ξεφύτρωσε, όχι έτσι, στα καλά καθούμενα, αλλά στο γενικότερο πλαίσιο αναζήτησης μιας πάντοτε λογιότερης έκφρασης, δεν αποτελεί όμως, διάολε, κάποια παλινορθούμενη αρχαία ή απλώς λογιότερη λέξη στη θέση κάποιας "βαρβαρικής" (όπως είναι η περίπτωση του "λαμβάνω" αντί για το μπανάλ "παίρνω"), παρά δείχνει απλώς τη φόρα-κατηφόρα στο δρόμο του "εξαρχαϊσμού" για τον οποίο πολύς λόγος έγινε και εδώ, στην μπλογκόσφαιρα (κάτι παθαίνω όταν γράφω τη λέξη αυτή, γαμώτο!), π.χ. στα λογοράμματα, το μπλογκ του hominid, και εν συνεχεία στο δικό μου.

Ένα μόνο θα προσθέσω τώρα, με ελαφρά χαιρεκακία, ομολογώ, και σε σχέση με τη συχνότητα αυτού του λάθους, που προσέβαλε ακόμα και ανθρώπους που δυο γράμματα επιτέλους τα γνωρίζουν (εννοώ ο Μαρίνος, όχι βεβαίως ο Στάθης): αναφέρομαι στη διαφάνεια των "παλιότερων ελληνικών", κατά τον μπαμπινιώτειο χαρακτηρισμό, που, ου!, τα αναγνωρίζουμε, τα αντιλαμβανόμαστε, από ένστικτο και μόνο... Κι αν πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό (τέτοια είναι η περίπτωση του "νόστου"), πόσο μάλλον στη βαθιά θάλασσα των αρχαίων!

buzz it!

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πρόσφατα έκανε μια ομιλία για τη γλώσσα ο Μαρίνος. Ξέρετε πώς μπορούμε να τη βρούμε;

Γιάννης Χάρης είπε...

συγνώμη και πάλι συγνώμη, ξεχάστηκα και δεν απάντησα ποτέ -ότι όμως δεν έχω καν ιδέα για την ομιλία...