Ο Ναμπίλ, οι Al Mahabba, άλλη μια απάντηση στην «κουλτούρα της γκρίνιας»

Η κουλτούρα της γκρίνιας, ο άκριτος δηλαδή εξωραϊσμός του παρελθόντος και η καταδίκη του παρόντος, με κύριο στόχο κατά πάγια τακτική τους νέους, είναι μία από τις βασικές εμμονές μου, έχω γράψει επανειλημμένα γι’ αυτήν, πρόσφατα και εδώ –και θα επανέρχομαι με κάθε ευκαιρία, έτσι που δηλητηριάζει τη ζωή μας. Στην άτοπη και μίζερη αυτή κριτική, σε σχέση ειδικότερα με τη μουσική, απαντούσα και με παλαιότερη επιφυλλίδα μου, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Η ανθοφορία της παράδοσης και τα κοράκια, όπου επισήμαινα την πρωτοφανή άνθηση των μουσικών σπουδών και την πρωτοφανή παραγωγή λαμπρών μουσικών, οι οποίοι επικεντρώνουν τη μελέτη τους στην παραδοσιακή μουσική, την ίδια στιγμή που η «κουλτούρα της γκρίνιας» βλέπει αποξηραμένο τοπίο, τέλμα, καταστροφή.

διαβάστε τη συνέχεια...

Όταν μάλιστα αναδημοσίευσα την επιφυλλίδα αυτή στο βιβλίο μου Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη, πρόσθεσα (σ. 408) το εξής, που το είχα αλιεύσει στο μεταξύ: ρώτησαν τον δεξιοτέχνη Βασίλη Σαλέα αν υπάρχουν σήμερα ωραία κλαρίνα, κι εκείνος απάντησε κατηγορηματικά: «Σ’ όλη την Ελλάδα. Και μικροί σε ηλικία οργανοπαίχτες, σε απίστευτα μεγαλύτερο ποσοστό απ’ ό,τι στο παρελθόν». Ανάλογα είπε και ο κορυφαίος Χρόνης Αηδονίδης σε πρόσφατη συνέντευξή του (που δυστυχώς δεν τη βρίσκω πρόχειρη τη στιγμή αυτή που γράφω). Όμως όχι, η χορεία των επαγγελματιών θρηνωδών, δημοσιογράφων και λοιπών, «ξέρει» πάντοτε καλύτερα από τους ειδικούς –και εδώ, και αλλού, παντού, σ’ όλους τους κλάδους…

Αφορμή, η πολλοστή ευτυχώς, για τα παραπάνω –η πολλοστή δηλαδή απάντηση στην κουλτούρα της γκρίνιας–, μια μουσική βραδιά προχτές Παρασκευή στον Ιανό, αφιέρωμα στη μεγάλη Φεϊρούζ. Τραγουδούσε, μαζί με εξαίρετους μουσικούς, ένα παλιό φιλαράκι, ο Ναμπίλ από τη Συρία, Ναμπίλ ή Γιώργος, όπως βαφτίστηκε, Ελληνοσύριος όπως καμαρώνει, τώρα που πήρε και την ελληνική υπηκοότητα. Al Mahabba ονομάζουν το συγκρότημά τους, που σημαίνει «Η αγάπη», και με αγάπη πολλή και ακόμα μεγαλύτερο ταλέντο ασχολούνται ιδιαίτερα με την αραβική παραδοσιακή μουσική.


Με τον Ναμπίλ βρεθήκαμε πριν από δεκαπέντε-δεκάξι χρόνια στη βυζαντινή χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, κατά πολύ νεότερος αυτός και νεοφερμένος στην Ελλάδα, μάθαινε βυζαντινή μουσική κοντά στον Αγγελόπουλο, ψάλτης ήδη απ’ την πατρίδα του, έπαιζε και ούτι, έπιανε μ’ αυτό τραγούδια της πατρίδας του, νυχτιάτικα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, στο Βερολίνο θυμάμαι τώρα, βρήκα και τη φωτό (Δεκέμβρης του '92 -ή '93;), πού να μας πιάσει ύπνος με την παθιάρικη φωνή και τον νταλκά του. Ή στο Αζερμπαϊτζάν, σε εβδομάδα ελληνικής μουσικής, με τη βυζαντινή χορωδία τη δική μας και με τη Δόμνα Σαμίου με το συγκρότημά της στα παραδοσιακά, διευρυμένο λοιπόν το γκρουπ, γλέντι με Αζέρους λαϊκούς μουσικούς (τι μουσικούς, θεέ μου, και τι φωνές, τρεις… οκτάβες η καθεμιά) και τους δικούς μας, κι εκεί ο Ναμπίλ μετά, με το ούτι του και τα παθιάρικα τραγούδια του –και με τα δαιμονιωδώς γελαστά κι ακτινοβόλα μάτια του, ν' αποτελειώνουν όσα δεν έσφαζε η φωνή του.

Χαθήκαμε μετά, εγώ γύρισα στα ρημάδια τα χαρτιά και τα βιβλία, ο Ναμπίλ το ’ριξε στο τραγούδι, τον πέτυχα πρόπερσι τυχαία στο αντιρατσιστικό φεστιβάλ, άκουσα από μακριά κάποια φωνάρα σε αραβικά, πλησίασα, γιά κοίτα, ο Ναμπίλ, και από κάτω να ’χουν στήσει τρελό χορό συμπατριώτες του, συγκίνηση μεγάλη. Και αποκάλυψη οι μουσικοί που έπαιζαν μαζί του: είχε ήδη γεννηθεί το συγκρότημα Al Mahabba.

Τους ακούγαμε λοιπόν προχτές μαζί με τον Λυκούργο, εξαίρετοι ένας ένας και όλοι μαζί, ο Λυκούργος καμάρωνε το μαθητή του, είδες, του έλεγα, τέτοιο πλούτο πότε τον είχαμε ξαναδεί, ιδίως με την ευλογία αυτή των μουσικών γυμνασίων! Και πού οι ευκαιρίες, επιπλέον, δυο τρεις καλοί οργανοπαίχτες στα χωριά, ξεκομμένοι, χαμένοι κι απ’ τον εαυτό τους κι απ’ τη μουσική, συμπλήρωνε ο Λυκούργος –ε, λιγάκι μεγαλύτερός μου δα στα χρόνια!

Ας δώσω όμως τα ονόματα των μουσικών, με τη σειρά που τα δίνουν στην ιστοσελίδα τους: ο Ναμπίλ Αλ Σαέγ τραγούδι, ούτι ο Περικλής Παντολέων, νέι ο Νεκτάριος Σταματέλος, ο Γ. Αναγνωστόπουλος κρουστά, ο Μάνος Επιτροπάκης τσέλο, κανονάκι η Έφη Ζαϊτίδου (κόρη αυτή άλλου συγχορωδού, του Δημήτρη), κρουστά και ο Γ. Ευσταθόπουλος.

Αναζητήστε τους κι ακούστε τους. Είναι εξαίρετοι, όπως είπα, κι ωστόσο δεν είναι εξαιρέσεις: ας τη δούμε αυτή την ανθοφορία, κι ας ξεκολλήσουμε απ’ τη μιζέρια των καταστροφολογικών στερεοτύπων.